Στο αντίκρισμα του πρώτου πλάνου της ταινίας, μια απρόσμενη φωνή μέσα μας θα μπορούσε να πει μια και μόνο λέξη: “'Άσχετο”. Όμως, όταν μιλάμε για όνειρα τίποτα δεν είναι άσχετο, αλλά ακόμη και εάν φαίνεται έτσι, αξίζει να ψάξουμε τον λόγο ύπαρξης αυτής της πρώτης εντύπωσης, όχι μόνο επιδερμικά άλλα κυρίως ουσιαστικά. Κάποιος φαίνεται να το κάνει. Άσχετα ή μη, πολύπλοκα ή αστεία, ακραία ή “ανόητα” δεν έχει σημασία για τον Emir Kusturica, γιατί το μόνο που δείχνει να τον απασχολεί είναι να αποκαλούνται “Όνειρα”...
Ο Axel (ένας συνεσταλμένος νεαρός που ασχολείται με την καταμέτρηση των ψαριών), ο Leo (ένας μακρινός θείος που τον προσκαλεί για να παραβρεθεί στον επικείμενο γάμο του), η Elaine (μια μητέρα εγκατεστημένη “στην κοσμάρα της”) και η Grace (μια κόρη η οποία έχει πλήρη επίγνωση της “κοσμάρας” της μητέρας της) υπάρχουν, συναντιούνται, γνωρίζονται. Και δύο τινά μπορούν να συμβούν όταν γνωρίζονται άνθρωποι μεταξύ τους• ή να ταιριάξουν ή να μην ταιριάξουν. Εδώ όμως φαίνεται να συμβαίνουν και τα δύο ταυτόχρονα.
Ιδιαίτεροι χαρακτήρες - με ιδιαίτερες συμπεριφορές - , οι οποίοι όμως δεν δυσκολεύονται ιδιαίτερα να εκθέσουν τα κρυφά τους πάθη και όνειρα. Έχοντας λοιπόν ως βάση το έμφυτο χαρακτηριστικό του ανθρώπου να ποθεί και να ονειρεύεται, η ταινία αυτή σκαλίζει τα ευαίσθητα κομμάτια του κάθε χαρακτήρα που έχει την ανάγκη να πιαστεί από κάποιον δυνατότερο που θα τον κρατήσει μακριά από όλους εκείνους τους λόγους που δεν τον αφήνουν «ελεύθερο». Ο κάθε ένας βλέπει στα μάτια του άλλου την προσωπική του σωτηρία, το μέσον για να πραγματοποιήσει την βαθύτερη επιθυμία του - ακόμα και την πιο ακραία• να ζήσει κάπου αλλού, να αγαπηθεί, να πετάξει μακριά. Ο Axel, ως ένας υπέρ-ευαίσθητος νέος ο οποίος αφουγκράζεται τα όνειρα των ψαριών, θα «ακούσει» και τα όνειρα των υπολοίπων και θα γίνει - άθελά του - ο πόλος έλξης, ο απρόσμενος εκείνος άνθρωπος που όλοι θέλουν να έχουν στην ζωή τους, ο καθένας με τον δικό του - ιδιαίτερο πάντα – τρόπο.
Δεν είναι όμως τόσο το θέμα του ονείρου που συγκινεί, όσο ο τρόπος που αυτό αποδίδεται. Το Arizona Dream, μέσα από τους "λασκαρισμένους" χαρακτήρες τους (οι οποίοι ζουν την προσωπική τους "τρέλα" στο μελαγχολικό τοπίο της ερήμου) σε παρασύρει να τους παρακολουθήσεις να τους ψάξεις. Αλλά προσοχή, αυτό είναι εφικτό εφόσον και εάν μπορείς να τους νιώσεις. Το - ίσως όχι τυχαία - μοναχικό σκηνικό από μόνο του ενισχύει την σχεδόν εμμονική ερημιά των ηρώων οι οποίοι από την μία νιώθουν έντονη την ανάγκη της συντροφικότητας και από την άλλη την επιθυμία να κλειστούν ερμητικά στον εαυτό τους, προσπαθώντας να εξισορροπήσουν την διαφορετικότητα που τους κυριεύει. Αλλά όταν ενυπάρχουν τόσες αντιφατικές συμπεριφορές, αναπόφευκτα συγκρούονται, άλλοτε ελεγχόμενα, τις περισσότερες όμως φορές ανεξέλεγκτα...
Η ιδιότυπη σκηνοθετική ματιά του Kusturica (ενός μη Αμερικανού που επιλέγει να αποδώσει το όνειρο μέσα από μια αμερικάνικη ταινία), δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε λιγότερο από ένα ηλιοκαμένο και ιδιόμορφο παζλ με τόσο διαφορετικά και ανόμοια μεταξύ τους κομμάτια, που όμως φαίνεται να κολλάνε τόσο απόλυτα μεταξύ τους. Όλη η δημιουργική του «τρέλα» βγαίνει στην επιφάνεια, εκφραζόμενη μέσα από σουρεαλιστικές λεπτομερειακές εικόνες ανέμελων Εσκιμώων, περιφερόμενων χελωνών, αυτοσχέδιων ιπτάμενων μηχανών και παράφωνων ακορντεόν, τις οποίες κεντά ο Goran Bregovic με τις έθνικ μελωδίες του, επιβεβαιώνοντας την σκέψη ότι σε αυτήν την ταινία καμιά επιλογή δεν είναι τυχαία.
Το Arizona Dream δεν είναι μια ταινία για όλα τα γούστα, δεν είναι όμως και απρόσιτη. Προσωπικά διαχρονικά αγαπημένη, σου δίνει την ελευθερία να την πλησιάσεις όσο εσύ θέλεις, καλλιεργώντας παράλληλα μια κρυφή επιθυμία να κάνεις ένα ταξίδι στα δικά σου σαλεμένα όνειρα. Δεν έχει σημασία πόσες φορές θα δεις μια ταινία για να την αγαπήσεις, πόσες φορές θα κοιτάξεις κάποιον για να τον ερωτευθείς, αλλά ούτε κι αν ονειρεύεσαι ψάρια και με τα δυο τους μάτια από την μία πλευρά να πετάνε νωχελικά στον αέρα. Σημασία έχει τι χαράζει μέσα σου η κάθε εμπειρία και πόσο σε κάνει να νιώθεις ζωντανός.
And as - cranky & hypnotic - Iggy sings:
“In the death car we are alive...”
Ο Axel (ένας συνεσταλμένος νεαρός που ασχολείται με την καταμέτρηση των ψαριών), ο Leo (ένας μακρινός θείος που τον προσκαλεί για να παραβρεθεί στον επικείμενο γάμο του), η Elaine (μια μητέρα εγκατεστημένη “στην κοσμάρα της”) και η Grace (μια κόρη η οποία έχει πλήρη επίγνωση της “κοσμάρας” της μητέρας της) υπάρχουν, συναντιούνται, γνωρίζονται. Και δύο τινά μπορούν να συμβούν όταν γνωρίζονται άνθρωποι μεταξύ τους• ή να ταιριάξουν ή να μην ταιριάξουν. Εδώ όμως φαίνεται να συμβαίνουν και τα δύο ταυτόχρονα.Ιδιαίτεροι χαρακτήρες - με ιδιαίτερες συμπεριφορές - , οι οποίοι όμως δεν δυσκολεύονται ιδιαίτερα να εκθέσουν τα κρυφά τους πάθη και όνειρα. Έχοντας λοιπόν ως βάση το έμφυτο χαρακτηριστικό του ανθρώπου να ποθεί και να ονειρεύεται, η ταινία αυτή σκαλίζει τα ευαίσθητα κομμάτια του κάθε χαρακτήρα που έχει την ανάγκη να πιαστεί από κάποιον δυνατότερο που θα τον κρατήσει μακριά από όλους εκείνους τους λόγους που δεν τον αφήνουν «ελεύθερο». Ο κάθε ένας βλέπει στα μάτια του άλλου την προσωπική του σωτηρία, το μέσον για να πραγματοποιήσει την βαθύτερη επιθυμία του - ακόμα και την πιο ακραία• να ζήσει κάπου αλλού, να αγαπηθεί, να πετάξει μακριά. Ο Axel, ως ένας υπέρ-ευαίσθητος νέος ο οποίος αφουγκράζεται τα όνειρα των ψαριών, θα «ακούσει» και τα όνειρα των υπολοίπων και θα γίνει - άθελά του - ο πόλος έλξης, ο απρόσμενος εκείνος άνθρωπος που όλοι θέλουν να έχουν στην ζωή τους, ο καθένας με τον δικό του - ιδιαίτερο πάντα – τρόπο.
Δεν είναι όμως τόσο το θέμα του ονείρου που συγκινεί, όσο ο τρόπος που αυτό αποδίδεται. Το Arizona Dream, μέσα από τους "λασκαρισμένους" χαρακτήρες τους (οι οποίοι ζουν την προσωπική τους "τρέλα" στο μελαγχολικό τοπίο της ερήμου) σε παρασύρει να τους παρακολουθήσεις να τους ψάξεις. Αλλά προσοχή, αυτό είναι εφικτό εφόσον και εάν μπορείς να τους νιώσεις. Το - ίσως όχι τυχαία - μοναχικό σκηνικό από μόνο του ενισχύει την σχεδόν εμμονική ερημιά των ηρώων οι οποίοι από την μία νιώθουν έντονη την ανάγκη της συντροφικότητας και από την άλλη την επιθυμία να κλειστούν ερμητικά στον εαυτό τους, προσπαθώντας να εξισορροπήσουν την διαφορετικότητα που τους κυριεύει. Αλλά όταν ενυπάρχουν τόσες αντιφατικές συμπεριφορές, αναπόφευκτα συγκρούονται, άλλοτε ελεγχόμενα, τις περισσότερες όμως φορές ανεξέλεγκτα...Η ιδιότυπη σκηνοθετική ματιά του Kusturica (ενός μη Αμερικανού που επιλέγει να αποδώσει το όνειρο μέσα από μια αμερικάνικη ταινία), δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε λιγότερο από ένα ηλιοκαμένο και ιδιόμορφο παζλ με τόσο διαφορετικά και ανόμοια μεταξύ τους κομμάτια, που όμως φαίνεται να κολλάνε τόσο απόλυτα μεταξύ τους. Όλη η δημιουργική του «τρέλα» βγαίνει στην επιφάνεια, εκφραζόμενη μέσα από σουρεαλιστικές λεπτομερειακές εικόνες ανέμελων Εσκιμώων, περιφερόμενων χελωνών, αυτοσχέδιων ιπτάμενων μηχανών και παράφωνων ακορντεόν, τις οποίες κεντά ο Goran Bregovic με τις έθνικ μελωδίες του, επιβεβαιώνοντας την σκέψη ότι σε αυτήν την ταινία καμιά επιλογή δεν είναι τυχαία.
Το Arizona Dream δεν είναι μια ταινία για όλα τα γούστα, δεν είναι όμως και απρόσιτη. Προσωπικά διαχρονικά αγαπημένη, σου δίνει την ελευθερία να την πλησιάσεις όσο εσύ θέλεις, καλλιεργώντας παράλληλα μια κρυφή επιθυμία να κάνεις ένα ταξίδι στα δικά σου σαλεμένα όνειρα. Δεν έχει σημασία πόσες φορές θα δεις μια ταινία για να την αγαπήσεις, πόσες φορές θα κοιτάξεις κάποιον για να τον ερωτευθείς, αλλά ούτε κι αν ονειρεύεσαι ψάρια και με τα δυο τους μάτια από την μία πλευρά να πετάνε νωχελικά στον αέρα. Σημασία έχει τι χαράζει μέσα σου η κάθε εμπειρία και πόσο σε κάνει να νιώθεις ζωντανός.And as - cranky & hypnotic - Iggy sings:
“In the death car we are alive...”
Πηνελόπη Παπαδοπούλου
3 σχόλια:
Από τις πιο ταξιδιάρικες αγαπημένες ταινίες μου. Ονειρικά συνδεδεμένες εικόνες και έξοχη μουσική, όπως πάντα.
Θυμάμαι μικρός μου άρεσε αρκετά, μέχρι που το ξαναείδα πρόσφατα και συνειδητοποίησα πόσο πιο ώριμα κρίνω τις ταινίες. Για Κουστουρίτσα είναι καλή ωστόσο (αυτές που ακολούθησαν πιστεύω ότι δύσκολα βλέπονται). Το ίδιο ισχύει -κατά την άποψη μου- για τη μουσική του Bregovic, όσο πιο παλιά πας τόσο καλύτερη, αν και αυτοί οι ξέφρενοι ήχοι δεν είναι καν του στυλ μου.
Ταξιδιάρικη νομίζω πως είναι μια από τις πιο αμόδιες λέξεις για να χαρακτηρίσει το Arizona Dream Elena και όπως είπα στο κείμενο,τίποτα δεν φαίνεται να είναι τυχαίο σε αυτήν την ταινία συνεπώς και η έξοχη μουσική όπως αναφέρεις.
Dynx η ωριμότητα και το τι αντιπροσωπεύει για τον κάθε άνθρωπο είναι ένα αρκετά μεγάλο θέμα προς ανάλυση,αλλά για να επικεντρωθώ στην ταινία και επειδή δεν είναι πολύ ξεκάθαρο, θα υποθέσω απλά πως πλέον δεν σου αρέσει η ταινία, το οποίο είναι απόλυτα σεβαστό.
Καλημέρα και ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια σας :)
Δημοσίευση σχολίου