Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010

Show Bitch (2010)

Να με συγχωρέσετε αλλά θα ξεκινήσω τα γραφόμενά μου για αυτή την ταινία με δύο μικρές διευκρινήσεις οι οποίες θαρρώ πως έχουν σημασία για την κατανόηση των όσων ακολουθούν.

Πρώτον, σε καμία περίπτωση δεν θεωρώ ότι κατέχω νόηση ανώτερη από αυτή του Ζερβού. Όπως δεν θεωρώ τον εαυτό μου εξυπνότερο κανενός σκηνοθέτη, καλλιτέχνη ή απλά ανθρώπου που έτυχε να συναντήσω στο διάβα μου. Μάλιστα τις περισσότερες φορές στέκομαι αποσβολωμένος μπροστά σε ένα έργο, νιώθοντας απέραντα μικρός μπροστά στην τέχνη κάποιου άλλου. Και πάντοτε προσπαθώ να αποκομίσω από αυτήν, να μάθω, να αλλάξω έστω και ελάχιστα αυτό που είμαι. Ακόμα και αν κάποιες φορές αυτό μοιάζει να μην είναι εφικτό. Άλλωστε, αν αυτός δεν είναι ένας από τους λόγους που παρακολουθούμε σινεμά, τότε πραγματικά δεν ξέρω ποιος μπορεί να είναι.

Δεύτερον, προτού παρακολουθήσω το Show Bitch στη Θεσσαλονίκη, αφιέρωσα λίγο (έως αρκετό) από τον χρόνο μου και παρακολούθησα κάποιες από τις παλιότερες ταινίες του Ζερβού, ξανα-είδα κάποια από τα αριστουργήματα που μας έχει χαρίσει, διοργανώνοντας έτσι την δική μου Ζερβιάδα. Και μάλιστα, πριν ο ίδιος (μου) το εξομολογηθεί, με ένα περιπαικτικό παράπονο στο πανί. Αυτό βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν με αναγάγει σε ειδήμων, βοηθάει όμως στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας για το έργο του εκάστοτε σκηνοθέτη. Και στην προκειμένη περίπτωση, οφείλω να ομολογήσω ότι το διασκέδασα όσο λίγες φορές στη ζωή μου. Ίσως γιατί έτσι θεωρώ πως πρέπει να χειρίζεται κάποιος περιπτώσεις σαν του Ζερβού, ίσως γιατί δεν μου αρέσουν αυτοί που τριγυρνάνε δεξιά και αριστερά, εκθέτοντας την ισχυρογνωμική τους άποψη, σπέρνοντας απλόχερα φαρμάκι και χολή για κάτι που δεν μπορούν να καταλάβουν. Δεν θέλω να είμαι ένας από δαύτους.

Αμέσως μετά την προβολή της ταινίας, ασυναίσθητα γεννήθηκε η απορία: ποιος είναι ο λόγος που ο Ζερβός κινηματογραφεί σήμερα και κυρίως, σε ποιον απευθύνεται; Διότι δεν νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος, στα εξήντα του χρόνια, έχει την ανάγκη να αποδείξει κάτι, ούτε νομίζω πως φιλοδοξεί να γοητεύσει εκείνους που δεν κατάφερε να κερδίσει μέχρι τώρα. Θέλω όμως να πιστεύω ότι του αρέσει να προκαλεί και να εκνευρίζει εκείνους που εκνευρίζονται με τον χαρακτήρα του, να διασκεδάζει και να ψυχαγωγεί εκείνους που ψυχαγωγούνται με τον λόγο του. Έναν λόγο πανέξυπνο μέσα από τον αυθορμητισμό του, προσβλητικό μέσα από την οξύτητά του και καυστικό μέσα από το αστείρευτό χιούμορ του. Πάνω απ’ όλα όμως αναγκαίο για αυτόν τον τόπο. Έναν λόγο που δεν κρύβεται πίσω από τις συμβάσεις του Ελληνικού θεάματος και δεν εξ-υπηρετεί κανέναν, παρά μόνο αυτόν που τον εκφέρει και αυτόν που είναι έτοιμος να τον ακούσει. Όμως σε αυτό το σημείο το Show Bitch χωλαίνει σαν υπηρεσία του Ελληνικού δημοσίου. Και μάλιστα, όχι ανεπαίσθητα.

Στη ταινία υπάρχουν όλα τα στοιχεία που θα περίμενε κάποιος φανατικός Ζερβικός να αντικρίσει εν έτει 2010 (αν φυσικά υπάρχει κάποιος τέτοιος): υπέροχα ανοργάνωτα καδραρίσματα (η αλήθεια είναι ότι θα ήθελα η μεγάλη Zeppelin αφίσα να μη κρύβεται πίσω από τον «αρχηγό» και το όρθιο βιβλίο του Godard στο τραπεζάκι να φαίνεται ακόμα περισσότερο), επιεικώς κάκιστο μοντάζ που έχει εξαϋλώσει οποιαδήποτε μυθοπλαστική ιδιότητα σεναρίου και αφήγησης (αν και αμφιβάλω αν οι ταινίες του Ζερβού χρειάζονται καν σενάριο), μερικές μυθικές φιγούρες του Ελληνικού σινεμά που δύσκολα συναντάς πλέον στο πανί και μερικές δολοφονικές ατάκες, σκέτο δηλητήριο. Αυτά που ακόμα μας αρέσουν και για τα οποία αγαπάμε τούτο το σινεμά. Αυτός βέβαια που φαίνεται να (μας) λείπει είναι ο πελώριος Βλάσσης, η μορφή του οποίου (θα) παραμένει αξεπέραστη.

Το Show Bitch όμως έχει την δύναμη να απογοητεύει. Δεν μιλάω για μεγάλους σινεκριτικούς και σοβαροφανείς κινηματογραφόφιλους, ούτε για αυτούς που έχουν δει τρεις ταινίες του Visconti, τρεις του Bergman και άλλες δυο του Antonioni νομίζοντας ότι το σύμπαν τους ανήκει. Αυτοί έτσι και αλλιώς στέκονται απέναντι από τον Ζερβό και νομίζω πως ο ίδιος έχει μάθει να ανέχεται και να χαμο-γελάει με τα ανάρμοστα σχόλιά τους. Το Show Bitch αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση και σε εκείνους που έχουν αγοράσει, έχουν καταναλώσει και έχουν διασκεδάσει στο παρελθόν με το έργο του σκηνοθέτη.

Με δεδομένη την πρόθεση του Ζερβού να παρουσιάσει και να σατιρίσει την κατάντια της Ελληνικής πραγματικότητας και ιδιαίτερα της τηλεόρασης, η ταινία οικειοποιείται την φτήνια της και σε αυτό το σημείο κρίνεται άκρως πετυχημένη. Διακατέχεται από έναν φτηνό επαγγελματισμό, ακόμα πιο φτηνό χιούμορ (αν και σε στιγμές εύστοχο), πουτανιές και πουτανίτσες, κατασκευασμένα είδωλα και ισχυρογνώμονες κατασκευαστές. Δυστυχώς όμως, όλα τα παραπάνω αποτελούν και το μεγάλο μειονέκτημα της ταινίας. Η ελληνική τηλεόραση ποτέ δεν είχε την δυνατότητα να εμπνεύσει κάποιον για να παρουσιάσει κάτι μέσα από αυτήν (με ελάχιστες εξαιρέσεις φυσικά) και με δεδομένη την ανεμπνευσιά της, μετατρέπει το Show Bitch σε μια ταινία που μοιάζει να γυρίστηκε σε κάποιο ξεχασμένο και προχειροσυμμαζεμένο studio της ΕΣΤΕΤ.

Και είμαι σίγουρος ότι το κοινό του Ζερβού δεν έχει ανάγκη από Πασχάλιδες και Πασχαλίτσες ούτε από φουντωμένες φουρέιρες και γυαλισμένους μορφονιούς. Το κοινό του διψάει για τον αυθορμητισμό και το μεράκι που υπήρχε στο παρελθόν. Και στο Show Bitch δεν φαίνεται να υπάρχει τίποτα από τα δύο. Αντιθέτως, ολόκληρη η ταινία αποπνέει μια ανειλικρίνεια, κυρίως προς το πρόσωπο του θεατή, μια ανειλικρίνεια η οποία δύσκολα χωνεύεται και ακόμα πιο δύσκολα συγχωρείται, ειδικά σε κάποιους σκηνοθέτες που στο παρελθόν έχουν χαρίσει μεγαλειώδεις στιγμές κινηματογραφικής αυτοτέλειας.

Θέλω όμως να σκέφτομαι ότι μια χαμένη ευκαιρία δίνει την θέση της σε μια άλλη. Κατά ένα προφητικό τρόπο, το λέει και μέσα στην ταινία. Άλλωστε, ότι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό δεν λένε; Και ο Ζερβός δεν είναι τυχαίος, γι αυτό και δύσκολα θα πέσει κάτω. Μπορεί το Show Bitch να μην αρέσει όσο θα ήθελα, ωστόσο όμως, παραμένει τιμή μου η ευκαιρία που μου δίνει να γράψω δυο λόγια αφιερωμένα στη γκριζωπή γενειάδα του δημιουργού του.

Chris Zafeiriadis

15 σχόλια:

Ιωάννης Moody Λαζάρου είπε...

Γεια σου Chris,

Μου κάνει τρομερή εντύπωση που κάποιος σχεδόν ανάγει σε φαινόμενο το Ζερβό. Κατάταξε με σε όποια κατηγορία θέλεις από αυτές που αναφέρεις, αλλά θεωρώ ότι ο συγκεκριμένος κύριος είναι πιο γελοίος και ψεύτικος από αυτά που υποτίθεται πως σατιρίζει.

Η γνώμη μου είναι ότι κάποτε απλά έκανε χαβαλέ και τον έκαναν cult μάγκα τεράστιες φιγούρες, όπως ο Άσιμος, ο Πανούσης, ο Τζούμας, ο Πουλικάκος, ο Μπονάτσος...

Ο ίδιος απλά πλέον είναι μέρος της Show bitch όντας τηλεοπτικός μαϊντανός της Λαμπίρη συχνά πυκνά.

Chris Z. είπε...

Αγαπητέ Moody
ίσως και να έχεις δίκιο σε αυτά που λες, ειδικά στη τελευταία σου πρόταση η οποία μέσα στον αυθορμητισμό της με έκανε και χαμογέλασα. Και είμαι σίγουρος ότι κάποιοι από αυτούς που μας διαβάζουν αυτή την στιγμή συμφωνούν απόλυτα μαζί σου. Να σου υπενθυμίσω όμως ότι δεν κρίνω τον Ζερβό σαν χαρακτήρα, ούτε σαν προσωπικότητα, δεν τον γνωρίζω τον άνθρωπο. Παρακολουθώντας όμως το έργο του (που είναι και αυτό που με ενδιαφέρει) καταλαβαίνω ότι σαν σκηνοθέτης είναι ιδιαίτερα «ιδιαίτερος», ειδικά μέσα στη σοβαροφάνεια της εγχώριας κινηματογραφίας. Οι τεράστιες φιγούρες τις οποίες αναφέρεις μπορεί να τον έχουν κάνει μάγκα αλλά δεν παύει να είναι μαγκιά του που τους είχε στις ταινίες του. Αυτό δεν μπορεί να του το πάρει κανείς. Αλλά μπροστά σε εκείνο το παρελθόν, το Show Bitch δεν έχει καμία αξία, όπως και η Ελληνική show biz με την οποία καταπιάνεται.

Ευχαριστώ για το σχόλιο..

Giorgos Kormikiaris είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Giorgos Kormikiaris είπε...

Chris το νά 'σαι "ιδιαίτερος" από μόνο του δεν λέει κάτι. Το θέμα είναι σε τί συνίσταται αυτήν η ιδιαιτερότητα και αν έχει κάποια αξία. Ο οποισδήποτε μπορεί να πάρει μία κάμερα, κάποιους φίλους, να κάνει πλάκα και να γίνει "ιδιαίτερος". Εντάξει τώρα, η σάτιρα του είναι χονδροκομμένη και ανούσια.

Τον παρακολουθώ εδώ και χρόνια. Έχει ταυτιστεί με την εικόνα του "αντιδραστικού" που δήθεν εναντιώνεται στην "σοαβαροφάνεια" όπως λες. Όταν όμως μόνο "καταστρέφεις", χωρίς ταυτόχρονα να αναδημιουργείς, δεν προσφέρεις και κάτι (και ο Γκοντάρ κατέστρεψε, αλλά μετά αναδημιούργησε). Όταν απλώς είσαι αντιδραστικός, για την αντίδραση και μόνο δεν έχει νόημα. Η σάτιρα, ακόμα και η πιο αναρχική, είναι πολύ μεγάλη υπόθεση και απαιτεί πολύ περισσότερα πράγματα, από τη σκέτη αντίδραση.

Την καλησπέρα μου.

Υ.Γ. Προσπάθησα να επεξεργαστώ το προηγούμενο μήνυμά μου, αλλά δεν είχε αυτήν την επιλογή και έτσι το διέγραψα.

Chris Z. είπε...

George,

Μη με παρεξηγείς, το Show Bitch δεν μου άρεσε.

Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο μαζί σου στην έννοια της ιδιαιτερότητας. Όμως ο Ζερβός στο παρελθόν έχει παρουσιάσει (αν θέλεις μπορώ να πω και «άθελά του») πολύ όμορφες στιγμές. Οι Τηλεκανίβαλοι ας πούμε, είναι ένα σχεδόν αριστούργημα.

Έχεις δίκιο όταν λες ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει ιδιαίτερος κάνοντας ό,τι καραγκιοζιλίκι του έρθει στο μυαλό. Όταν είσαι αντιδραστικός απλά για να είσαι αντιδραστικός, δεν έχει κανένα νόημα και καμία αξία. Όπως εδώ ένα πράγμα. Και ξέρεις, το κοινό είναι ο πιο αμείλικτος αλλά και δίκαιος κριτής, αυτός που πληρώνει από το υστέρημά του για να δει το έργο σου. Και σαν «πωλητής», θα πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς την οποιαδήποτε κριτική από τον οποιοδήποτε, μιας και στον «οποιοδήποτε» απευθύνεσαι. Το Show Bitch όπως είπα και πριν, βγάζει μια ανειλικρίνεια που σκοτώνει τις όποιες καλές προθέσεις μπορεί να έχει κάποιος. Και αυτό δεν συγχωρείται με τίποτα.

Ευχαριστώ για το σχόλιο..

Καλησπέρα..

The Escapist είπε...

Η αλήθεια είναι πως τον Ζερβό δεν τον εχω παρακολουθήσει συστηματικά..αλλά βλέποντας το Show Bitch είχα την εντύπωση ότι ενώ προσπαθούσε να σατιρίσει το star system μας παρουσίαζε μια εικόνα χειρότερη και τραγικότερη από το ίδιο το star system,δεν ξέρω αν με καταλαβαίνεις...και κυρίως μετά την 15η επανάληψη της ατάκας: "Σκάσε Σόλων, μα δεν μίλησα" δεν καταντά μόνο κουραστικό και δείχνει ανεμπνευστο, αλλά είναι και εκνευριστικό." Aλλα και παλι, ως ιδιαίτερη εμπειρία, όσο κάφρικη, κιτς και τραγική και να ήταν, δεν το μετάνιωσα που την είδα (βοήθησε και το γεγονός πως την είδα δωρεά)..και πάνω απ'ολα κατάφερα να παρω την αφίσα της ταινίας μετα το κλεισιμο του φεστιβαλ σπίτι που είναι απλά μυθική μέσα από την ηλιθιοτητα της...

Unknown είπε...

Δεν είδα την ταινία, δεν ξέρω αν θα την δώ. Δεν σχολιάζω γι΄αυτό.
Σχολιάζω να σου πω πως η ποιότητα του χαρακτήρα σου, η ευγένεια, η ανοχή και η πιο γνήσια σινεφιλία (δηλαδή το πραγματικό ενδιαφέρον για το τι σου λέει ο διπλανός σου) είναι αυτό που κάνει την διαφορά - και δεν το 'χω ξανασυναντήσει τρία χρόνια στα υπογεγραμμένα ιστολόγια. Κριτικές φωνές όπως η δική σου έχουν το πολύτιμο χαρακτηριστικό που τους επιτρέπει να διεισδύουν και να μπορούν ν' αντιληφθούν το κριτικά ενδιαφέρον μέσα στο "καταφανές σκουπίδι". Κατανοώ ότι πρόκειται περί ψιλών γραμμάτων και σου ψιθυρίζω ότι ο δρόμος σου είναι μοναχικός. Όμως εσύ θα γινόσουν ο κριτικός Burton και θα έγραφες το Ed Wood.
Εκείνοι ποτέ.

Giorgos Kormikiaris είπε...

Ηλία ως συγγραφέας ενός εκ των "υπογεγραμμένων ιστολογίων", δηλώνω πάντως ότι η φιλοδοξία της ζωής μου ποτέ δεν υπήρξε "η δημιουργία του Ed Wood" (είναι πολύ πιο μοναχική και γίνεται ακόμα περισσότερο διαβάζοντας τα όσα έγραψες).

Ούτε η αγωνία μου για το αν θα ανακαλύψω κάτι καλό "μες στα σκουπίδια", αυτήν που με κινεί να βλέπω σινεμά, να το σχολιάζω ενίοτε και ο λόγος για να ζώ (άλλος είναι αυτός ο λόγος όπως και ο λόγος που βλέπω σινεμά).

Για τον χαρακτήρα του Chris, έτσι όπως αναδύεται από τα γραπτά του θα συμφωνήσω απόλυτα και πάντα θα προστρέχω με εκτίμηση και σεβασμό σε όποιον ισχυρίζεται ότι ανακαλύπτει "διαμάντια μες στα σκουπίδια" αν και δεν θεωρώ ότι οι ταινίες του Ζερβού, είναι κάτι τέτοιο

Νά'σαι καλά.

Unknown είπε...

Βρε Γιώργο είναι ποτέ δυνατόν να εννοούσα εσένα; Μόνο σαν fishing for compliment μπορώ να εκλάβω το να σκεφτείς κάτι τέτοιο. Ξέρεις καλά πόσο θαυμάζω την δουλειά που κάνεις, για τόσο καιρό. Δεν θα παρακολουθούσα τα ιστολόγιά σου αλλιώς, έτσι δεν είναι;

Chris Z. είπε...

Φίλε Escapist, καταλαβαίνω τι μου λες και θα σου απαντήσω ότι ουδέποτε έχω μετανιώσει για κάποια ταινία που έχω δει, μόνο για αυτές που δεν έχω δει. Από εκεί και πέρα σου αξίζουν συγχαρητήρια που βρήκες το θάρρος να ζητήσεις την συγκεκριμένη αφίσα από τα παιδιά του φεστιβάλ που είμαι σίγουρος, σου την έδωσαν με χαρά. Εύχομαι πραγματικά να την χαρείς.


Αγαπητέ Ηλία, το ευχαριστώ μάλλον θα ήταν λίγο αλλά είναι το μόνο που έχω να σου δώσω. Δεν ξέρω μέχρι που φτάνει η κριτική ματιά μου, ξέρω όμως ότι θα ήθελα με κάθε ταινία να γνωρίσω κάποια πράγματα παραπάνω, να νιώσω κάτι, ό,τι και αν είναι αυτό. Όπως (πιστεύω ότι) κάνει κάθε άνθρωπος που αγαπάει πραγματικά το σινεμά. Δεν ξέρω αν αυτός ο δρόμος είναι μοναχικός, είναι όμως όμορφος. Αν και έχω την εντύπωση ότι όλο και κάποιος ακόμα θα τον περπατάει.


Από εκεί και έπειτα μπορώ να προσθέσω ότι οποιαδήποτε ταινία, μικρή, μεγάλη, άγνωστη ή πολυβραβευμένη, μπορεί να αρέσει ή όχι στο καθένα από εμάς, όπως και το οποιοδήποτε γραπτό, κείμενο ή σχόλιο γι αυτήν. Ο καθένας μπορεί να δει ή να μη δει κάτι. Και είμαι σίγουρος ότι καθένας από εμάς απολαμβάνει τον κινηματογράφο για τους δικούς του λόγους, όπως απολαμβάνει και τις συζητήσεις/ απόψεις των υπολοίπων κινηματογραφόφιλων, άσχετα αν συμφωνεί ή όχι.

Αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι είναι παραμένει χαρά και τιμή μου κάθε επίσκεψη που κάνει κάποιος σε αυτό το μικρό blog, πόσο μάλλον όταν αποφασίζει να μιλήσει κιόλας, εκθέτοντας κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του. Εσείς είστε που δύνεται «ζωή» εδώ, με την παρουσία και τη φωνή σας και λιγότερο εγώ με τα γραπτά μου. Και το λέω αυτό με απόλυτη ειλικρίνεια. Αυτές οι συζητήσεις, με τις συμφωνίες και ασυμφωνίες τους, παραμένουν πολύτιμες. Γι αυτό και μόνο, σας είμαι υπόχρεος [κόλπο είναι αυτό το τελευταίο για να επαληθεύσω …την ποιότητα του χαρακτήρα μου ; ) ].

Πάντως, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το Ed Wood παραμένει η καλύτερη ταινία του συμπαθέστατου Burton. Και το καλύτερο κομπλιμέντο για εμένα.

Την καλησπέρα μου σε όσους διαβάζουν.

Giorgos Kormikiaris είπε...

Κανένα πρόβλημα Ηλία.

Chris συγχώρα μας που είμαστε "εκτός θέματος" (δεν θα ξαναγίνει) αλλά με τον Ηλία μας συνδέουν κάποια πράγματα εδώ και χρόνια.

Chris Z. είπε...

No worries φίλε. Έτσι κι αλλιώς, δύσκολα θα ήμασταν όλοι εντός θέματος σε αυτό το post. ;)

Unknown είπε...

Η παρεξήγηση ήταν απολύτως δική συγγραφική επιτυχία.
Μόνο μου ελαφρυντικό πως δεν πήγε καν το αφελές μου μυαλό πως θα πίστευε (απ' όλους τους blogger) ο Γιώργος πως εννοούσα εκείνον.
Απολογούμαι για την ένταση.

Ανώνυμος είπε...

PROS MOODY...VRE...PAPARA..EXEIS DEI DRAKOULA TON EXARXEION;;;;POS MILAS AN DEN XEREIS TIS ..CULT TENIESTOU ZERVOU;TI XEFTILA....OTI THELEI O KATHE ANOITOS ..GRAFEI'

Ανώνυμος είπε...

efxaristo gia tin ....kritiki.kai tin genikoteri anafora se mena...den kano plaka===poly endiaferousa===