The Best of 2010-2011. Οι καλύτερες ταινίες της σεζόν.

Η συγκεκριμένη ανάρτηση καθυστέρησε περίπου δύο μήνες. Οι ταινίες όμως παρέμειναν και θα παραμείνουν όσο υπάρχουν κινηματογραφόφιλοι να τις αναζητούν, να τις συζητάνε, να τις επικρίνουν και τελικά κάποιες να τις αγαπάνε. Δεν έχει σημασία η ημερομηνία, σημασία έχει η στιγμή. Ελπίζω με την παρακάτω λίστα να καλύπτω μια σεζόν από την οποία θα έχω τελικά πολλά να θυμάμαι. Η λίστα αφορά ταινίες που παίχτηκαν στις Ελληνικές αίθουσες από τέλη Αυγούστου ‘10 μέχρι τέλη Αυγούστου ’11 και όπως πάντα η σειρά είναι (σχεδόν) τυχαία…

20. Kak ya provel etim letom - Aleksey Popogrebskiy

Ο χρόνος συστέλλεται και διαστέλλεται διαφορετικά για τον καθένα από εμάς και αυτά που κουβαλάει μέσα του. Σ’ ένα απομονωμένο μετεωρολογικό σταθμό στην παγωμένη Αρκτική, οι δύο πρωταγωνιστές εξαναγκάζονται να μοιραστούν τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής, η οποία δείχνει εδώ με διαφορετικό τρόπο στο κάθε άντρα το άγριο πρόσωπό της. Ένας ολόκληρος χειμώνας απλωμένος σε μονάχα δυο ψυχές.

19. The Ward - John Carpenter

Είναι σαν να συναντάς έναν φίλο που έχετε καιρό να βρεθείτε. Έχετε να πείτε αρκετά αλλά κυρίως να θυμηθείτε τις στιγμές που σας ενώνουν. Κάπως έτσι, Ο Θάλαμος του τρόμου μεταμορφώνεται σε δωμάτιο αντάμωσης. Φυσικά και έχει ελαττώματα. Όμως από αυτά έχουμε όλοι. Και μη βιαστείς να κρίνεις την θέση του σε αυτή την λίστα και το είδος που υπηρετεί, αν δεν ήταν αυτό, θα διάβαζες για το Insidious τώρα.

18. Nord - Rune Denstad Langlo

Οι περισσότεροι μάλλον το προσπέρασαν, αλλά το παγωμένο αυτό διαμαντάκι του Νορβηγού έχει καταφέρει να ζεστάνει αρκετές μοναχικές καρδιές που είχαν την τύχη να βρεθούν κοντά του. Στο ταξίδι προς την αρχέγονα χιονισμένη Tomak Valley του Νορβηγικού Trondheim, ο τριαντάρης Jomar έχει την ικανότητα να μιλάει μόνο σε εκείνους που είναι διατεθειμένοι να τον ακούσουν. Και αυτό τελικά, είναι περισσότερο προσόν παρά μειονέκτημα.

17. Copie conforme - Abbas Kiarostami

Ποιο είναι το αληθινό, ποιο το πρωτότυπο και ποιο το αντίγραφο; Αν στην τέχνη μπορούν να υπάρξουν συγκεκριμένοι ορισμοί, στον έρωτα κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Όταν ένας άνθρωπος προσπαθεί να ξαναγίνει αυτό που ήταν κάποτε, η αλήθεια της πραγματικότητας δεν αργεί να έρθει στην επιφάνεια. Νομίζω πως το μήνυμα του Kiarostami είναι ξεκάθαρο. Τα συναισθήματα δεν αντιγράφονται. Είτε συντηρούνται είτε χάνονται για πάντα στο πέρασμα του χρόνου.

16. You Will Meet a Tall Dark Stranger - Woody Allen

Δεν είναι θέμα πίστης, αλλά αγάπης. Πραγματικής αγάπης. Ο Woody Allen αγαπάει να μιλάει για τους ανθρώπους, όπως ακριβώς αυτοί είναι. Χαμένοι στην ανασφάλεια, τα πιστεύω, τα πάθη και τις επιθυμίες τους. Κυρίως τις επιθυμίες που δύσκολα πραγματοποιούνται. Και που κάθε μια από αυτές έχει και το δικό της τίμημα. Αυτό το φιλί στο αυτοκίνητο που δεν δόθηκε ποτέ, ακόμα το θυμάμαι.

15. Incendies - Denis Villeneuve

Μια μητέρα χάνεται αφήνοντας ως μοναδική κληρονομιά στα δυο παιδία της ένα μυστήριο γράμμα. Ένα γράμμα όπου τους καλεί να ταξιδέψουν στα πιο περίεργα και επικίνδυνα μέρη της γης με σκοπό να ανακαλύψουν τις βαθύτερες ρίζες μιας αλήθειας που τούς κράτησε κρυφή. Βασισμένο σε ένα μικρό θεατρικό του Wajdi Mouawad, η ταινία του Καναδού Villeneuve παρουσιάζει μια ιστορία αναζήτησης της ταυτότητας η οποία μέσα από τις αρχαιοελληνικά τραγικές προεκτάσεις της, καταλήγει σε ένα φινάλε που θα ζήλευαν οι περισσότεροι σεναριογράφοι σήμερα.

14. Carlos - Olivier Assayas

Τρομοκράτης για κάποιους, επαναστάτης για κάποιους άλλους, ο Carlos έχει γράψει το δικό του κεφάλαιο στο βιβλίο της ιστορίας, κατέχοντας χίλιους ακόμα χαρακτηρισμούς για όσους αρέσκονται στο να χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους. Για τον Assayas παραμένει μια εξέχουσα φυσιογνωμία πάνω στην οποία χτίζει ένα μυθοπλαστικό / βιογραφικό ντοκουμέντο, χαρίζοντας σε όλους εμάς μια σπάνια κινηματογραφική εμπειρία. Αναζητείστε την πλήρη έκδοση.

13. The Kings Speech - Tom Hooper

Κάθε ηγέτης πρέπει να είναι κάτι παραπάνω από τον άνθρωπο που δίνει τα προστάγματα. Πρέπει να είναι εκείνος πάνω στον οποίο ο λαός θα τοποθετήσει την ελπίδα και την πίστη για το δύσκολο αύριο που έρχεται. Όποιο και αν είναι αυτό. Η ταινία του Hooper ξεπερνάει την εποχή της και τα πορτραίτα τα οποία παρουσιάζει, δίνοντας την δυνατότητα σε κάθε θεατή να κάνει την σύγκριση. Και φυσικά να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

12. True Grit - Ethan Coen, Joel Coen

Ο αγέραστος Jeff Bridges και η μικροκαμωμένη Hailee Steinfeld δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους αλλά και την ευκαιρία στους ακούραστους αδερφούς να δημιουργήσουν ένα από τα καλύτερα ανακατασκευάσματα του σύγχρονου Hollywood. Ένα ανακατασκεύασμα επικηρυγμένων, αλογατάρηδων, ξεπεσμένων ηρώων και ασυγχώρητων θρύλων που έμελε να ξεχαστούν απ’ τους ανθρώπους γύρω τους. Όχι όμως και από την κινηματογραφική ιστορία.

11. Des hommes et des dieux - Xavier Beauvois

Μπορείς να κατηγορήσεις τον Beauvois για τους αργούς ρυθμούς, τον κατηχητικό ηρωισμό και την έλλειψη επιφανειακής πλοκής. Εγώ προτιμώ να κοιτάω τους μοναχούς πρωταγωνιστές ως ανθρώπους πιστούς στις αξίες και τα πιστεύω τα οποία τους διαμόρφωσαν σε αυτό που είναι σήμερα. Άνθρωποι ευάλωτοι στη θέα του θανάτου που τους απειλεί, εύθραυστα σύμβολα όμως υπεράνω θρησκειών, σε μια ταινία αφιερωμένη σε οποιαδήποτε μορφή πίστης μπορεί να οδηγεί τους οποιουσδήποτε πιστούς αυτού του κόσμου.

10. Hereafter - Clint Eastwood

Ίσως να το χαρακτηρίσεις ως ένα φιλμ το οποίο σε κοιτάει αλλά δεν μπορεί να σε αγγίξει. Και εκεί ακριβώς θα έχεις κάνει λάθος. Το Hereafter μπορεί να σε αγγίξει με έναν αόρατο τρόπο που σπάνια συναντάς στον κινηματογράφο. Γι αυτό και το αντιλαμβάνεσαι δύσκολα. Όπως δύσκολα αντιλαμβάνεσαι αυτό που ίσως υπάρχει μετά (after) όσο βρίσκεσαι από την πλευρά την δική μας (here). Πριν φτάσεις όμως εκεί, πρέπει να ζήσεις εδώ. Τώρα.

9. Somewhere - Sofia Coppola

Ένας άντρας θαμμένος κάτω από τόνους μοναξιάς προσπαθεί να αναπνεύσει, πασχίζει να βρει το οξυγόνο που υπάρχει γύρω του, μήπως και καταφέρει να κρατηθεί στη ζωή. Όχι αυτή που επέλεξε αλλά αυτή που άφησε πίσω του. Αυτός ο άντρας αναπνέει ξανά, μοναχά τις λίγες στιγμές που μοιράζεται με την εντεκάχρονη κόρη του. Αυτή που θα του δώσει το θάρρος να βαδίσει μακριά απ’ τον κενό του μικρόκοσμο, προς στο απέραντο άγνωστο.

8. Inception - Christopher Nolan

Πολλαπλά επίπεδα και πολλαπλές πραγματικότητες σε μια ταινία που παίζει με τα όνειρα που βλέπουμε, τα όνειρα που θέλουμε να πραγματοποιηθούν και τα όνειρα που δεν είδαμε ποτέ, όσο και αν προσπαθήσαμε. Ο Nolan τελικά αποδεικνύει την κινηματογραφική του μαεστρία παντρεύοντας το ακριβοπληρωμένο οφθαλμόλουτρο με την κινηματογραφική ποιότητα σε μια ταινία που δύσκολα το Hollywood θα καταφέρει να ξεπεράσει.

7. Another year - Mike Leigh

Ο Mike Leigh είναι μεγάλος μαέστρος. Παίρνει ένα υγιές ζευγάρι (Tom και Gerry) και τους τοποθετεί στο κέντρο ενός κύκλου αποτελούμενου από χαρακτήρες που δεν ήταν αλλά έγιναν προβληματικοί με την πάροδο των χρόνων. Και που παραμένουν έτσι, μπερδεμένοι και χαμένοι στη μοναξιά τους με κάθε νέο χρόνο που έρχεται και φεύγει. Σε αυτή την ταινία, κάποιοι κοίταξαν αυτό που έχουν, κάποιοι αδιαφόρησαν κάποιοι άλλοι είδαν αυτό που φοβούνται περισσότερο στη ζωή.

6. Black Swan - Darren Aronofsky

Η ψυχορραγούσα μπαλαρίνα, η διάσημη μουσική του Tchaikovsky και ο ιδιοφυής σκηνοθέτης, εναρμονισμένα όλα μαζί, συντελούν τα θεμέλια ενός χορευτικού φιλοσοφήματος, αποδεικνύοντας ότι για να φτάσεις στην ποθητή τελειότητα πρέπει πρώτα να σκοτώσεις ό,τι προϋπήρχε μέχρι τώρα μέσα σου . Θεωρώ ότι και ο ίδιος ο Aronofsky βρίσκεται κοντά στον ίδιο στόχο. Κάποια στιγμή στο μέλλον, θα χτυπήσει κορυφή.

5. Film socialism - Jean-Luc Godard

Μόνο ένας αληθινός καλλιτέχνης θα παρουσίαζε τον κόσμο γύρω μας με αυτό τον τρόπο. Clarity through obscurity, με την ταπεινότητα, την χαμηλή φωνή και την στωικότητα ενός σκηνοθέτη που δεν χωράει στα στενά όρια της τυπικής μορφής κινηματογράφισης. Χρειάζεται θάρρος για να μπορέσεις να σκεφτείς μας λέει. Γεμάτη εικόνες, ομορφιά και ακατέργαστη δύναμη, την ταινία αυτή πρέπει να την παρακολουθήσεις με κομμένη την ανάσα για να μπορέσεις να αναρωτηθείς αν θα μπορέσει ποτέ η ελευθερία να μας υποδεχτεί.

4. A Torinói ló - Béla Tarr

Οι περισσότεροι δεν το κοίταξαν καν. Αυτή μάλλον είναι και η μοίρα του Bela Tarr. Καταδικασμένος να δημιουργεί σινεμά για λίγους. Που όμως μέσα από τις μακρόσυρτες σιωπές του μιλάει για όλους εμάς, όπως ακριβώς είμαστε. Άνθρωποι καταδικασμένοι να ζήσουμε και να πεθάνουμε χωρίς ποτέ να μάθουμε το γιατί. Χωρίς να καταλάβουμε ούτε για μια στιγμή την γκρίζα πραγματικότητα που μας περιβάλει και με την οποία πρέπει να αναμετρηθούμε.

3. Tree of Life - Terrence Malick

Δεν έχει σημασία που οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το Δέντρο της Ζωής. Σημασία έχει πως το Δέντρο καταλαβαίνει τους ανθρώπους. Για τον Malick ο κινηματογράφος είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που έχει ορίσει ο περισσότερος κόσμος. Είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο θα ζωγραφίσει τα αριστουργήματά του, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσει τα μυστήρια του σύμπαντος, της ζωής και τελικά της ψυχής μας. Ίσως αν κοιτάξουμε προσεκτικά μπορέσουμε κάποτε και επικοινωνήσουμε μαζί του. Διότι όσο το κοιτάς, τόσο σε απορροφάει. Και όσο βυθίζεσαι μέσα του, τόσο μεταλλάσσεσαι, αναζητώντας το αντίθετο σε όλο αυτό το χάος που υπάρχει τριγύρω μας.

2. Attenberg - Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη

Κάποιοι το μίσησαν, κάποιοι το λάτρεψαν και κάποιοι άλλοι που μάλλον δεν κατάλαβαν και πολλά, αποφάσισαν να το στείλουν να βγάλει το φίδι απ’ την τρύπα. Χρόνια τώρα, ο ελληνικός κινηματογράφος είναι δύσκολο πράγμα για να ασχοληθείς. Εδώ όμως υπάρχει ένα κορίτσι το οποίο πέρα από τον προφανή αναζητητικό του χαρακτήρα, θυμίζει κάτι από/σε όλους μας. Και μπορεί κάποιοι να μην έχουν φτάσει ακόμα εκεί, όταν όμως βρεθούνε ελπίζω να έχουν την ευκαιρία να κοιτάξουν ξανά.

1. The American - Anton Corbijn

Μπορείς να κοιτάξεις αλλά δεν μπορείς να αγγίξεις. Μπορείς να αισθανθείς αλλά θα είναι μόνο για λίγο. Κάπου εκεί, λίγο πιο έξω από τις πύλες του παραδείσου, σού επιφυλάσσεται μια έκπληξη. The closer you get to the meaning, the sooner you know that you’re dreaming φίλε μου. Μπορεί να έμοιαζε με την ευκαιρία που πάντα έψαχνες αλλά μη γελιέσαι, δεν είναι αυτό που θα μπορέσεις να έχεις. Είναι αυτό που δεν θα μπορέσεις να έχεις ποτέ. Η επιλογή δεν θα είναι ποτέ δική μας αλλά πάντοτε δική Του.


Καλό χειμώνα εύχομαι σε όλους και καλές προβολές για τη νέα σεζόν ο οποία ήδη προκαλεί συγκινήσεις…

Chris Zafeiriadis