Beetlejuice (1988)

Ο κόσμος φαίνεται να αγαπάει τον ‘Σκαθαροζούμη’ ακόμα κι αν δεν τον καταλαβαίνει πλήρως. Μια ταινία που διαχειρίζεται το σκοτάδι και το παίζει με άνεση στα δάχτυλα, σε μια ύστατη προσπάθεια αναζήτησης της γαλήνης στην επιθανάτια ζωή. Ίσως γιατί ακόμα και οι νεκροί έχουν ανάγκη να γαληνέψουν, αφού έτσι κι αλλιώς έχουν αφήσει τις έγνοιες του επίγειου βίου να τυραννάνε τους υπολοίπους από εμάς που μείναμε πίσω. Όμως, ακόμα κι αν η ίδια η ιστορία μοιάζει πνιγμένη σε μια αβάσταχτη ελαφρότητα, ο “Σκαθαροζούμης” δεν είναι μια ταινία που μπορείς να χαρακτηρίσεις ως μια ασήμαντη προσθήκη στις επιπολαιότητες της κινηματογραφικής καθημερινότητας. Είναι το ύφος της ταινίας τέτοιο που σε μαγνητίζει, είναι η σπιρτάδα στα βλέμματα και τους διαλόγους των πρωταγωνιστών και, τέλος, η ασταμάτητη ενέργεια που εξαπολύει η σκηνοθεσία ενός εμπνευσμένου 30άχρονου νεαρού, έτοιμου να κατακτήσει το σκοτάδι και τη συμπάθεια όσων λατρεύουν τέτοιου είδους, μακάβρια παραμύθια.

Η ταινία του Burton ξεκινάει με τον αναπάντεχο θάνατο ενός συμπαθητικού νιόπαντρου ζευγαριού (Alec Baldwin και Geena Davis για να τους θαυμάζεις) και στη συνέχεια περνάει στον πνευματικό εγκλωβισμό τους σε ένα σπίτι φυλακή. Εγκλωβισμό που, η αλήθεια είναι, δεν γνωρίζεις ακριβώς γιατί συμβαίνει, διακατέχεται όμως από μια παραμυθένια αποδοχή, παρά τα ερωτήματα και τις απορίες που συνεπάγεται μια τέτοια «πραγματικότητα». Εντούτοις, ο Burton δεν αναλώνει τον χρόνο του σε απαντήσεις που έτσι κι αλλιώς δεν είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε, αλλά ποτίζει την ιστορία με το αστείρευτο χιούμορ του και μερικές πένθιμες λεπτομέρειες της ανεξάντλητης φαντασίας του (τις οποίες θα αναπτύξει στο μέλλον σε ταινίες όπως τον Ακέφαλο Καβαλάρη και τη Νεκρή Νύφη), για να καταλήξει σε μια υπερφυσική συνεύρεση δαιμονίων, θνητών και αλλόκοτων πνευμάτων, έτοιμων να σου κλέψουν την καρδιά χωρίς να το καταλάβεις.

Ένα από αυτά τα πνεύματα είναι και ο Σκαθαροζούμης του τίτλου, με έναν Michael Keaton να βρίσκεται σε έκσταση. Μεθυσμένος από τις αναθυμιάσεις της μετά θάνατον ζωής, ο αδιάντροπος αυτός ταραξίας, αυτοαποκαλείται βιο-εξορκιστής του υπερφυσικού, μια έννοια απολαυστική ακόμα κι αν δεν είσαι σε θέση να καταλάβεις ακριβώς τι μπορεί να σημαίνει. Η επίδραση αυτού του χαρακτήρα σε ζωντανούς, νεκρούς και ανυποψίαστους παρατηρητές είναι τέτοια που, παρά τα 17 λεπτά που εμφανίζεται στην οθόνη, αρκεί για να χαρακτηρίσει ολόκληρη την ταινία ως ένα όργιο επιθανάτιων πράξεων (σε στιγμές χωρίς συνοχή), μια grotesque ειρωνεία για το θάνατο και την αυθάδη διακωμώδηση των συνεπειών του.

Ο Burton αποδεικνύει, φυσικά, ότι ξέρει να διευθύνει τις λεπτομέρειες της σουρεαλιστικής αυτής ιστορίας, ξέρει πώς να χρησιμοποιήσει το μαύρο του θανάτου προς όφελος της ευαρέσκειας του θεατή, κατασκευάζοντας μια από τις πιο αναγνωρίσιμες κωμωδίες τρόμου στην ιστορία του πρόσφατου σινεμά. Μια κωμωδία γοτθικών χαρακτηριστικών και ανέμελων δαιμονισμών, η οποία ξορκίζει τη σοβαροφάνεια και σου επιτρέπει να την απολαύσεις χωρίς να χρειάζεται να την αναλύσεις έως τα αποσυνθεμένα χαρακτηριστικά της. Μπορείς απλά να διαβάσεις το εγχειρίδιο για τους πρόσφατα αποθανόντες και να βυθιστείς σε ένα κόσμο όπου ο ίδιος ο Σκαθαροζούμης θα σου κρατήσει συντροφιά, διασκεδάζοντας με υπερβάλλοντα ζήλο τις πιο ανέμελες στιγμές σου.

Chris Zafeiriadis