Τετάρτη 10 Μαρτίου 2010

The Hurt Locker (2008)

Μπορείς να δεις το Hurt Locker σαν την ταινία που πρωταγωνίστησε στην 82η απονομή των Oscar. Όμως ο πιο σωστός τρόπος να το προσεγγίσεις είναι να το απαλλάξεις από την απαστράπτουσα λάμψη των βραβείων και των διακρίσεων, μη λαμβάνοντας υπόψη κανένα από τα 6 χρυσά αγαλματίδια που έχει την τύχη/ατυχία να κουβαλάει στην πλάτη του από εδώ και στο εξής και ξεγυμνώνοντας το πλήρως, να το αντιληφθείς για αυτό που πραγματικά είναι, αφήνοντας το οστικό κύμα της έκρηξης που προκαλεί κάθε του θέαση να σε παρασύρει. Διότι για έναν αυθεντικό, σκεπτόμενο και (κυρίως) εγωιστή κινηματογραφόφιλο, ελάχιστη σημασία έχουν οι συγκρίσεις και τα βραβεία και φυσικά δεν επιβεβαιώνουν ούτε ακυρώνουν τις αξίες. Άλλωστε ο χρόνος είναι πολύ καλύτερος κριτής από μια ακαδημία αποτελούμενη από ανθρώπους, καλώς ή κακώς, της δικής μας εποχής.

Σφιχτοδεμένο, ηλιοκαμένο, μεταλλικό, ριψοκίνδυνο, σπαρακτικό και αμερικάνικα ετοιμοπόλεμο (όπως αποδείχτηκε), σκηνοθετικά άρτιο, πολεμικά μοδάτο, πολιτισμικά ερημωμένο, ηθικά απ-ενοχοποιημένο και συνειδησιακά αναλώσιμο, το Hurt Locker πράττει το καθήκον του και τοποθετείται στο πεδίο της μάχης, στην μακρινή και αφιλόξενη πόλη της Βαγδάτης, ακολουθώντας μια ομάδα πεισματάρηδων πυροτεχνουργών στις τελευταίες μέρες της θητείας τους. Σ’ έναν τόπο έτοιμο να τιναχτεί στον αέρα, όπου η ατμόσφαιρα βρωμάει μπαρούτι και καχυποψία , σε έναν τόπο όπου ο καλύτερος τρόπος για να πολεμήσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο δεν θα πεθάνεις. Γιατί αυτός ο πόλεμος που δεν είναι εμπειρία όπως ισχυρίζονται οι ανώτεροι τους, αλλά - όπως κάθε πόλεμος - η ζωή και ο θάνατος μαζί, το ίδιο λεπτό, την ίδια στιγμή. Μια ζαριά για τον καθένα, κάθε μέρα.

Χρησιμοποιώντας την σκηνοθετική της αρτιότητα και το ασφυκτικό της ύφος, η Bigelow εκμεταλλεύεται το κινηματογραφικό βήμα που της δίνεται, σε πιάνει από τον λαιμό (και την ψυχή) και σε τοποθετεί ακριβώς δίπλα σε αυτούς τους ετοιμοπόλεμους σωματικά αλλά αλλοιωμένους ψυχικά στρατιώτες, σε ένα θριλερικό περιβάλλον αδιάκοπης απειλής, μεταφέροντάς σου όλη τη σκόνη, τον ιδρώτα, την αγωνία και την θλίψη που αυτοί αισθάνονται, προσπαθώντας να πείσει (πρώτα αυτούς) ότι ο άνθρωπος δεν έχει γεννηθεί για να σκοτώνει άνθρωπο, επιδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο την αληθινή ερμηνεία ενός μαινόμενου και συνεχώς τροφοδοτούμενου πολέμου.

Όμως η Bigelow, σαν έξυπνη γυναίκα που είναι, δεν κάνει ανοιχτή πολιτική. Δεν ψάχνει τα αίτια ούτε και παίρνει καθαρά θέση για το «πως» και το «γιατί». Διότι μεταξύ μας τώρα, αυτός ο πόλεμος δεν διαφέρει σε τίποτα από όλους τους υπόλοιπους, και ιδιαίτερα από αυτούς που έδωσε η σύγχρονη Αμερική τα τελευταία χρόνια. Ούτε σε σκοπιμότητες ούτε σε επιπτώσεις. Μόνο το σκηνικό αλλάζει. Τα ψηλά και άγρια δέντρα της άγνωστης ζούγκλας έχουν αντικατασταθεί από γκρίζα, ερειπωμένα κτήρια και οι βόμβες napalm από καλά κρυμμένους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Μόνο που τώρα η έκρηξη δεν μυρίζει νίκη, αλλά ήττα.

Και είναι το ίδιο το Hurt Locker που μοιάζει με καλά στημένη ωρολογιακή βόμβα η οποία τίθεται σε λειτουργία στην αρχή της ταινίας, υιοθετώντας τα λόγια του Chris Hedges , ενός αμερικάνου δημοσιογράφου και πολεμικού ανταποκριτή, ότι “ο πόλεμος είναι ένα ναρκωτικό, μια θανάσιμη εμμονή για τον καθένα που συμμετέχει”. Η λέξη κλειδί βέβαια δεν είναι το «ναρκωτικό» ούτε η «εμμονή», είναι όμως το «θανάσιμη». Και αφού κυλήσουν τα διεκπεραιωτικά 120 λεπτά της ντοκιμαντερίστικης αλλά κινηματογραφικά σασπενσικής αφήγησης, το Hurt Locker εκρήγνυται, φτάνοντας στο σιωπηλό φινάλε του, μόνο και μόνο για να επαληθεύσει την αρχική εκείνη δήλωση, αποκαλύπτοντας τις απώτερες συνέπειες του παρανοισμού και επιβεβαιώνοντας την δική του - πικρά κρυμμένη - αλήθεια, η οποία φυσικά δεν πρέπει να λέγεται φωναχτά, ούτε να αναπαράγεται ευρέως, και, υπό συνθήκες, παραδειγματικά να σιωπάται.

Η δημοκρατία είναι τεράστιο αγαθό, το σημαντικότερο ίσως και θα πρέπει να είμαστε όλοι περήφανοι γι αυτήν. Η ελευθερία όμως είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Οι στρατιώτες αυτοί έπεσαν θύματα μιας προπαγάνδας που πρώτα παγίδευσε αυτούς και μετά τους διωκόμενους τους, μιας προπαγάνδας η οποία δεν ξεχωρίζει έθνη και φυλές παρά μόνο εξυπηρετεί αυτούς που έχουν μάθει να εξυπηρετούνται από αυτήν. Οι στρατιώτες αυτοί πέσανε θύματα μιας χώρας που τους έμαθε να πολεμάνε για έναν ανύπαρκτο για αυτούς σκοπό, ο οποίος φυσικά δεν αγιάζει τα μέσα και σίγουρα δεν αγιάζει τους ίδιους, μιας χώρας που υποδαυλίζει μίσος και σκοτώνει τα ίδια της τα παιδιά πουλώντας τους παραμύθια και ανταλλάσοντας το βίο τους για λίγα (ακόμα) δολάρια. Διότι δεν χρειάζεται να χάσεις την ζωή σου για να θεωρηθείς νεκρός, αρκεί μόνο να χάσεις την ψυχή σου.

America, Land of Opportunity, Land of the ‘Free’…

Chris Zafeiriadis

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Η ταινία μου άρεσε αρκετά αλλά όχι στο βαθμό που από ότι διαφένεται από το ωραίο κειμενό σου άρεσε σε εσένα. Δεν βρήκα κάτι τόσο ξεχωριστό στο φινάλε πέραν της επιβεβαίωσης ότι ο τύπος είναι τζάνκι του πολέμου.

iro είπε...

Η αληθεια ειναι οτι δεν ενθουσιαστηκα καθολου με την ταινια σεναριακά, δε νομιζω οτι αξιζε οσκαρ καλύτερης ταινίας πόσο μάλλον πρωτοτυπου σεναρίου.Σκηνοθετικά βεβαια αψογη αλλά προτιμω τα σχολια σου περι σκηνοθεσίας! Με βοηθάς να σχηματίσω ολοκληρωμένη αποψη.Μπραβο Χρηστο,δηλώνω θαυμάστρια!!!

kmaria είπε...

Γεια και από μένα! Ε ναι το δα κ γω! Όχι όλο... Μου λείπει το τελευταίο μισάωρο λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Σήμερα το βράδυ θα παιχτεί η συνέχεια. Αλλά θα πω τη γνώμη μου μέχρι στιγμής μιας και που μάλλον είναι εμφανές πλέον ότι δε μπορώ να περιμένω.

6 Όσκαρ:
1.Καλύτερης Ταινίας: μπορώ να το κρίνω μόνο αν δω και τις 10 υποψήφιες και ίσως όλες τις ταινίες της χρονιάς).
2. Σκηνοθεσίας: Δε χρειάζεται να δω καμία άλλη φετινή ταινία. Σκηνοθετικά τη βρήκα αρτιότατη.
3. Καλύτερο πρωτότυπο σενάριο: Δε το λες κ τόσο «πρωτότυπο». Το γενικό θέμα γνωστό και χιλιοκινηματογραφημένο. Ο τρόπος αλλάζει.
4. Καλύτερο μοντάζ.
5. Καλύτερο ηχητικό μοντάζ.
6. Καλύτερη ηχητική λήψη.
Τα 3 τελευταία καθαρά τεχνικά. Δε θα διαφωνήσω ούτε θα συμφωνήσω.

Την ταινία ξεκίνησα να τη βλέπω έχοντας υπόψη όλα τα αρνητικά σχόλια που είχα ακούσει μέχρι στιγμής από φίλους οι οποίοι υποστήριζαν ότι όχι μόνο δεν άξιζε τα όσκαρ αλλά η ταινία δε βλεπόταν καν. Ο μόνος λόγος που με ώθησε τελικά να τη δω ήταν για να δω πόσο λάθος είχε η ακαδημία των όσκαρ φέτος. Και τελικά διαπίστωσα ότι το λάθος το είχαν οι φίλοι μου.

Δε θα σχολιάσω τίποτα άλλο προς το παρόν. Τα υπόλοιπα μετά το πέρας της αποστολής μου. Να δω και το υπόλοιπο.

Chris Z. είπε...

Zamuc,
Είναι junky ναι, το θέμα είναι ότι η Bieglow το καταγράφει αυτό δείχνοντας πως όπως όλοι οι εθισμοί που σε κάνουν να παρεκκλίνεις από την πραγματικότητα σε καθιστούν υποχείριό τους, έτσι και ο πόλεμος αποξένωσε τον πρωταγωνιστή από οτιδήποτε άλλο ζωτικής σημασίας, και τελικά επέστρεψε πίσω χωρίς να ξέρει πώς να ζήσει ελεύθερος. Όπως ένας ναρκομανής δεν μπορεί να καταλάβει την αξία της ζωής χωρίς ναρκωτικά, έτσι και αυτός δεν μπόρεσε να καταλάβει την αξία της ζωής χωρίς βόμβες (το έχω ξαναπεί, ναι).

iro,
(Σου) έχω ήδη απαντήσει στα περί βραβείων (βλ. πρώτη παραγρ. κειμένου). Σκηνοθετικά πολύ δυνατή η Bigelow.

Σας ευχαριστώ και τους δύο για την επίσκεψη και τα καλά σας λόγια περί κειμένου.

Μαρία,
Δεν θα σχολιάσω το σφάλμα που έκανες με την ταινία (αν και θα μπορούσα να πιαστώ από αυτό και μιλάω/γράφω για ώρες, μιας και έχω ξανακάνει συζήτηση για το θέμα του «κοψίματος»), όταν την δεις και έχεις ολοκληρωμένη άποψη πια, διάβασε το κείμενο και σε περιμένουμε..

Την καλημέρα μου σε όσους διαβάζουν.

Snowball είπε...

Δεν θα συμφωνήσω...
Η συγκεκριμένη ταινία μου προκάλεσε το εξαιρετικά σπάνιο για μένα φαινόμενο, να κλείσω μια ταινία πριν αυτή τελειώσει...
Δεν ένιωσα ότι είδα κάτι που δεν έχω ξαναδεί, δεν με ενθουσίασε κάποια ερμηνεία και (κυρίως) βαρέθηκα αφάνταστα...
Από την άλλη, όπως σε όλα έτσι και στο σινεμά, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα...

kmaria είπε...

Λοιπόν να μαι ξανά εδώ με μια σχετικά ολοκληρωμένη άποψη για το Hurt Locker. Δε θα ξαναπώ τίποτα για τα όσκαρ. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου Χρήστο και για το ότι κάθε ταινία πρέπει να τη βλέπουμε αποστασιοποιημένα από την εικόνα που δημιουργούν τα βραβεία και οι διακρίσεις της. Όπως ανέφερα άλλωστε και στην προηγούμενη ανάρτησή μου, την ταινία την είδα έχοντας κυρίως στο νου τα αρνητικά σχόλια των φίλων μου.

Επίσης οφείλω να συμφωνήσω μαζί σου Χρήστο απόλυτα με την άποψή σου ότι δε πρέπει να κόβουμε τη ταινία στη μέση. Το ότι το έκανα αυτό ήταν λόγω συγκυριών καθαρά. Και δυστυχώς αυτός είναι και ο λόγος που φέτος δεν έχω δει πολλές ταινίες. Γιατί δε μου φτάνει ο χρόνος να τις δω με τη μία ολοκληρωμένες. Παρόλα αυτά από αυτή τη διαδικασία διαπίστωσα ότι ενώ άλλες φορές που κόβω ταινίες στη μέση δε τις συνεχίζω ποτέ, αυτή τη φορά περίμενα να έρθει η ώρα για να δω τη συνέχεια της.

Περνώντας τώρα στο κυρίως θέμα απλά θα επαναλάβω τη σύμφωνη γνώμη μου και εδώ για τη σκηνοθεσία της ταινίας. Το μόνο που μου απομένει να σχολιάσω πλέον είναι το θέμα και μήνυμα της ταινίας. Είναι μια κλασική πολεμική αμερικανιά ή προσπαθεί έστω και έμμεσα να περάσει το αντιπολεμικό της μήνυμα; Δεν αναφέρει πουθενά, τουλάχιστον ανοιχτά, για το ποιος είναι ο καλός και ο κακός της υπόθεσης. Άλλωστε τελικά σε ένα πόλεμο όλοι είναι θύματα. Εκεί πέφτει το βάρος της ταινίας. Η σκοπιμότητα δεν είναι πολιτική αλλά ψυχαναλυτική. Και αυτό που μας παρουσιάζει τελικά είναι οι διαφορετικές αντιδράσεις ατόμων στην ίδια φριχτή κατάσταση. Άλλος τρελαίνεται και η μόνη λύτρωσή του είναι να φύγει από κει όσο το δυνατό γρηγορότερα και άλλος εθίζεται τόσο πολύ που ο μόνος τρόπος για να επιζήσει είναι να γυρίσει πάλι εκεί.

Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου... Όταν του απομένει ψυχή, όπως πολύ σωστά σχολίασε ο Χρήστος.

Chris Z. είπε...

Snowball,
Δεν μου κάνει εντύπωση αυτό που λες, το έχω ακούσει και από άλλους και δεν με ενοχλεί η αντίθετη άποψη. Ωστόσο, όπως είπα και στη Μαρία, είναι άδικο το να σταματήσεις την ταινία πριν αυτή τελειώσει. Άδικο για τον θεατή περισσότερο και λιγότερο για την ταινία. Αλλά συμφωνώ με την πίτα, άλλωστε can’t win them all που έλεγε και η Holly στο Tiffany's…
Ευχαριστώ για την επίσκεψη και το σχόλιο..

Μαρία
welcome once again…
Μ’ αρέσει που συμφωνούμε στην πρώτη παράγραφο του σχολίου σου, μ’ αρέσει που συμφωνούμε και στη δεύτερη. Mε λίγη καλύτερη διαχείριση του χρόνου σου, θα συμφωνούμε περισσότερες φορές. Τώρα για την «αμερικανιά» που λες, να σου υπενθυμίσω ότι είναι μια αμερικάνικη ταινία και μιλάει για κάποιους αμερικάνους στρατιώτες οι οποίοι μετέχουν σε έναν κατεξοχήν αμερικάνικο πόλεμο. Διότι αν ήταν Ιάπωνες θα ήταν ιαπωνικανιά ή αν απ’ το Πουέρτο Ρίκο πουερτορικανιά? Αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτα φυσικά μιας και πολύ σωστά παρατηρείς ότι σε έναν πόλεμο όλοι θύματα είναι και όλοι αφήνουν κάτι πίσω τους. Αλλά δεν θα μπορούσε να μιλήσει για κάποιον άλλο πόλεμο η Bigelow, και γιατί να το κάνει, αν ρωτάς εμένα. Οπότε και σε αυτό συμφωνήσαμε. Και τώρα μπορείς να διαφωνήσεις με επιχειρήματα με τους φίλους που παραλίγο να σου στερήσουν την χαρά της προβολής.

Ευχαριστώ για την συμμετοχή.

Καλησπέρα…

Ανώνυμος είπε...

Γραμμικο,κοινοτοπο,επαναλαμβανομενο σεναριο.Απροσωπη,συνηθισμενη,διεκπεραιωτικη σκηνοθεσια.Αλλη μια απαραδεκτη πολεμικη περιπετεια.Απαισιες ερμηνειες.Αμερικανια σε ολο της το μεγαλειο.Και να σκεφτειτε πως αριστουργηματα,οπως η ''Λευκη Κορδελα'' ή ''Ο Προφητης'' φευγουν με κανενα Οσκαρ,ενω κατι αλλες υπερκτιμημενες αμερικανιες φευγουν με 6!!!
Μεγαλες αδικιες!!!
Βαθμος:
1,5/10