Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

The King's Speech (2010)

Υπάρχουν μερικές ταινίες οι οποίες μέσα από τα εμπνευσμένα τους πλάνα και την αριστοτεχνία των διαλόγων, εμπεριέχουν σκηνές που τις παρακολουθείς χωρίς να μπορείς να τις χορτάσεις και μη μπορώντας να πάρεις το βλέμμα σου από την οθόνη, τις απολαμβάνεις για την αυτοτέλεια και την πληρότητα που κρύβουν μέσα τους. Τα σκηνικά, οι ηθοποιοί, το ντεκουπάζ, η άποψη και το βλέμμα του σκηνοθέτη μέσα από τον φακό, παράγοντες όλοι που όταν βρεθούν σε απόλυτη αρμονία μεταξύ τους χαρίζουν αυτό που οι σινεφίλ ονομάζουν ανόθευτη κινηματογραφική ηδονή. Ο Λόγος του Βασιλιά είναι γεμάτος από τέτοιες σκηνές οι οποίες όχι μόνο καθηλώνουν τον θεατή παρασύροντάς τον μέσα στον μύθο της ιστορίας, αλλά παράλληλα συγκροτούν - έτσι αλληλένδετες όπως είναι - μια από τις απολαυστικότερες και αρτιότερες φιλμικές κατασκευές των τελευταίων χρόνων.

Η παραπάνω διαπίστωση δεν προκύπτει μόνο από τον τρόπο με τον οποίο είναι κατασκευασμένη η ταινία, αλλά και από όλα όσα καταφέρνει να τοποθετήσει μέσα στην καρδιά και το μυαλό του θεατή μια ιστορία σαν και αυτή εδώ. Ένας τραυλός βασιλιάς δέχεται την βοήθεια ενός αμφιλεγόμενου λογοθεραπευτή, προσπαθώντας να κερδίσει την δύναμη του σωστού λόγου και της σωστής άρθρωσης που από παιδί έχει χάσει. Ο πρώτος στο υψηλότατο πόστο της βασιλείας του λαού και ο δεύτερος στο βαρύ έργο του διορθωτή του λόγου, αμφότεροι ισχυροί στον τομέα τους, τώρα πρέπει να επαληθεύσουν την ισχύ τους, με την επιτυχία τους να είναι αλληλοεξαρτώμενη και κυρίως αλληλοεπιδράσιμη.

Από την εναρκτήρια σκηνή και την αποτυχημένη προσπάθεια του Δούκα να εκφωνήσει τον λόγο του πατέρα του σε ένα κατάμεστο Wembley, ο Hooper δεν καταφέρνει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα απλά να παρουσιάσει την αδυναμία του εκφωνητή και την απογοήτευση όλων των παρευρισκομένων (που αντιπροσωπεύουν φυσικά ολόκληρο τον λαό της Βρετανίας), αλλά παράλληλα δημιουργεί την ανάγκη ενός θαρραλέου λογοθεραπευτή που θα μετατρέψει αυτή την απογοήτευση σε πίστη, εμπιστοσύνη και σεβασμό προς το πρόσωπο του ανερχόμενου βασιλιά.

Μέσα από την συνεργασία των δύο αντρών, ο σκηνοθέτης καταφέρνει να παρουσιάσει το σταδιακό χτίσιμο μιας ακλόνητης φιλίας, επεμβαίνοντας όπου και όποτε μόνο χρειάζεται στα ενδότερα των οικογενειών τους για να παρουσιάσει μικρές λεπτομέρειες της ζωής των πρωταγωνιστών. Επιπλέον όμως, κάνει μικρές αλλά βαρυσήμαντες συστάσεις στο παρελθόν τους. Όπως στην υπέροχη σκηνή με το συναρμολογούμενο αεροπλανάκι και τον τρόπο με τον οποίο ο βασιλιάς αποκαλύπτει τον φόβο που του έχει σπείρει η σκιά ενός πιεστικού πατέρα αφέντη. Ή στο άδειο Αβαείο του Westminster όπου ο θεραπευτής υποστηρίζει την ακατέργαστη δύναμη του ταλέντου του, όχι να λογοθεραπεύει, αλλά να προσφέρει δύναμη την κατάλληλη στιγμή σε εκείνους που την έχουνε ανάγκη.

“War with Germany will come, and we will need a King whom we can all stand behind united.”

Όμως αυτή δεν είναι μόνο μια ταινία για έναν τραυλό βασιλιά. Ούτε μιλάει μοναχά για μια συγκεκριμένη εποχή, ακόμα και αν διαδραματίζεται σε μια συγκεκριμένη χρονολογία. Η συνεργασία των δύο αυτών αντρών, αν και σε πρώτο επίπεδο φαίνεται να έχει ως μοναδικό σκοπό την άρτια προφορά του πρώτου (και κατ’ επέκταση την επαλήθευση ενός φυσικά άρτιου ανθρώπου), αναπόδραστα αποκαλύπτει και κάτι βαθύτερο. Και αυτό διότι ο Hooper μαζί με τα πορτραίτα των δύο πρωταγωνιστών, συνθέτει υπόγεια και ένα τρίτο, αυτό του απλού ανθρώπου που ζει ανώνυμα στους ομιχλώδεις δρόμους της φοβισμένης Βρετανίας.

Ο Λόγος του Βασιλιά είναι μια ταινία που αποδεικνύει την διάχυτη προσδοκία του επαναπροσδιορισμού της λαϊκής πίστης σε μια νέα ηγετική υπεροχή. Όταν ο Χίτλερ τρομοκρατούσε την μισή Ευρώπη με το δέος του ισχυρού και ανελέητου κατακτητή, χρειαζόταν το αντίπαλο δέος ενός άλλου ανθρώπου (King George VI) να μιλήσει στον λαό την στιγμή της κρίσης. Ένας εξίσου ισχυρός ηγέτης που θα σηκώσει το ανάστημά του, θα δυναμώσει την φωνή του και με το σπάσιμο της αμήχανης σιωπής να ενώσει τους ανθρώπους, δίνοντας ελπίδα, δύναμη και κουράγιο στην στιγμή που το είχε περισσότερο ανάγκη. Έτσι η ταινία από μια ιστορία για δύο πρόσωπα μετατρέπεται σε μια ιστορία για τον λαό. Τον λαό της κάθε χώρας και της κάθε χρονολογίας που προσπαθεί να αγκιστρωθεί σε εκείνον που θα τον οδηγήσει από την μια εποχή στην επόμενη, χτίζοντας ένα καινούριο μέλλον με αυτοπεποίθηση και τόλμη.

Σε κάνει όμως να σκέφτεσαι και να αναρωτιέσαι. Πόσο μακριά βρίσκεται σήμερα η δική μας χώρα από μια τέτοια πραγματικότητα... ;

Chris Zafeiriadis

Δεν υπάρχουν σχόλια: