Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2011

Moon (2009)


Για αρκετούς κινηματογραφόφιλους το σινεμά του φανταστικού είναι κάτι παραπάνω από ένα κινηματογραφικό είδος. Είναι το μέρος όπου το μυαλό ξεδιπλώνεται, η φαντασία ταξιδεύει, και καινούριες εικόνες δημιουργούνται από το πουθενά (ή καλύτερα, όχι από τον δικό μας πλανήτη), προς ευχαρίστηση αλλά και ως πνευματική τροφή κάθε ανικανοποίητης από τον κόσμο που ζούμε, συνείδησης. Μιας συνείδησης η οποία ψάχνει και ψάχνεται (ανα)μέσα σε κόσμους μακρινούς, εικόνες που λειτουργούν ως συμπαντόπλοια με προορισμό άγνωστους τόπους, άλλοτε με έντονους χρωματισμούς και άλλοτε όχι και τόσο φωτισμένους, έτοιμους όμως να εξερευνηθούν μέχρι και το τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό τους. Για όλες αυτές τις ταξιδιάρες ψυχές, το είδος της επιστημονικής φαντασίας τα τελευταία χρόνια μοιάζει να νοσεί. Ελάχιστα τα αξιόλογα δείγματα Fountain-ικής αριστοτεχνίας, ελάχιστοι και οι αξιόλογοι δημιουργοί που δεν αρκούνται στα εφετζίδικα τερτίπια της υψηλής τεχνολογίας.

Έχοντας σαν αφετηρία μια φανταστικά σεληνιασμένη ιστορία και έναν μικροσκοπικό προϋπολογισμό για την μεταφορά της στη μεγάλη οθόνη , η ταινία του Jones τοποθετείται στην πιο Dark Side of the Moon συνοικία του ηλιακού μας συστήματος, ένα μέρος που φωτίζεται πλήρως μοναχά για μια ημέρα τον μήνα, αφήνοντας την φαντασία των περισσοτέρων από εμάς να καλπάζει τις υπόλοιπες είκοσι εννέα για το τι μπορεί να υπάρχει εκεί πάνω. Ο Sam Bell, ως μοναδικός (γι’ αυτό και μοναχικός) κάτοικος του κοντινότερου πλανήτη μας , εξυπηρετεί τα συμφέρονται εκείνων που κατάφεραν όχι μόνο να φτάσουν στο φεγγάρι αλλά παράλληλα να το κατοικήσουν (έστω και αν αυτή η κατοικία είναι προνόμιο του ενός). Εκείνων που κατάφεραν να το εκμεταλλευτούν ως πηγή ενέργειας προς συμφέρον των υπολοίπων από εμάς που έχουν μείνει «πίσω» για σφοδρή κατανάλωση.

Στο σύνολό του το Moon μοιάζει περίεργο. Περίεργο να εξερευνήσει καινούριους ορίζοντες, καινούριες ανθρώπινες συμπεριφορές, καινούριες επιφάνειες κρυμμένες από το φως του ήλιου. Υπό αυτό το πρίσμα, το πρώτο του μισό αφιερώνεται στην αναζήτηση. Μια αναζήτηση η οποία φέρνει μια επιφανειακά solariκή ανάμνηση, η οποία επικοινωνεί μέσω ενός χωροχρονικού δορυφόρου με τον HAL 9000, και που μέσα από μια ασαφή πραγματικότητα προσπαθεί να φιλοσοφήσει επάνω στην αλά K-Pax αβεβαιότητα της (ανθρώπινης) ύπαρξης. Και τα καταφέρνει αρκετά καλά, χωρίς κανένα ίχνος υπερβολής, με μια διαυγή τιμιότητα που σπανίζει από τέτοιου είδους ταινίες στις μέρες μας.

Στο δεύτερο μισό το Moon σταματάει να αναζητά και ξεκινά να απαιτεί. Απαιτεί πρώτα απ’ όλα την ανεξαρτησία του Sam Bell ο οποίος ως εσώκλειστος του διαστημικού σταθμού, προσπαθεί να σπάσει τα δεσμά του περιορισμού του. Κάπου εκεί ξεκινάει και μια μικρή πτώση της ταινίας με τον σκηνοθέτη να βαδίζει στον εύκολο δρόμο. Διότι αντί να φιλοσοφεί επάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη δημιουργώντας ερωτήματα, προβληματισμούς αλλά ταυτόχρονα και ταυτότητα, επιλέγει να αγωνίζεται να αποδράσει από έναν πλανήτη που τελικά μοιάζει φυλακή. Μέσα από την σεναριακή αυτή απλότητα, ο θεατής καλείται να επιλέξει ανάμεσα στην εξόντωση του σφάλματος και την ελευθερία μιας ζωής που δεν έπρεπε να υπάρχει, με τον Jones να απλώνει το δάχτυλο προς τη δεύτερη κατεύθυνση.

Ακόμα και έτσι όμως το Moon υπερτερεί. Αφήνει έτη φωτός πίσω του τις συνήθεις χολιγουντιανές αντιλήψεις φαντασιόπληκτων διεκπεραιωτών και αποκαλύπτει έναν σκηνοθέτη γεμάτο ιδέες, κέφι και διάθεση για δημιουργία, ο οποίος μοιάζει έτοιμος να διεκδικήσει την προσοχή μας στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον. Αρκεί να συνεχίσει να κοιτάει με μια περήφανη περιέργεια τα μακρινά αστέρια του σκοτεινού ουρανού, έχοντας παράλληλα την θέληση να ταξιδέψει πιο μακριά απ’ το φεγγάρι.

Chris Zafeiriadis

7 σχόλια:

Ιωάννης Moody Λαζάρου είπε...

Chris, με βρίσκεις σύμφωνο στα περισσότερα περί "Moom". Η επόμενη του ταινία, όμως, "Source Code" ήταν απογοητευτικά "λίγη".

Snowball είπε...

Το "Moon" με ενθουσίασε...

Chris Z. είπε...

Έχω την αμυδρή υποψία πως το Moon ενθουσίασε αρκετούς. Και όπως σωστά αναφέρεις Moody, το Source Code μπορεί να είναι μέσα στο πνεύμα αλλά δεν παύει να αντιπροσωπεύει μια απογοήτευση. Η ελπίδα όμως παραμένει. Κάποια μέρα θα μας δώσει κάτι πραγματικά αξιόλογο.

Την καλημέρα μου…

nemoflicks είπε...

Kι εμενα με ενθουσιασε το Moon.είναι ολο και πιο σπανια τα καλα sci-fi στις μερες μας.Εκτος απο το 2001 το πρωτο μισο του εργου μου θυμισε και λιγο Solaris.O σκηνοθέτης ειναι γιος του David Bowie

argiris-cinefil είπε...

Για άλλη μια φορά με ταξίδεψες με το υπέροχο κείμενό σου, με μια πολύ αγαπημένη αλλά και μια σπάνια στιγμή της επιστημονικής φαντασίας της προηγούμενης δεκαετίας. Και λέω δυστυχώς σπάνια γιατί είναι κοινό αποδεκτό ότι πάσχει τα τελευταία πολλά χρόνια. Πραγματικά είναι λίγες οι πρωτότυπες και σκεπτόμενες ταινίες επιστ. Φαντασίας όπου ξεχωρίζω τα “Minority Report”, “WALL-E” καθώς και το “The Man from Earth” το οποίο απέδειξε ότι δεν χρειάζεται εφέ και διαστημόπλοια για να κάνεις μια Sci-Fi ταινία. Αρκεί μια πρωτότυπη ιδέα και υπαρξιακά ζητήματα γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξη για να σε ταξιδέψουν σε γαλαξίες πολύ μακρινούς.
Τώρα για την ταινία πιστεύω ότι με κάλυψε το κείμενό σου, αν και προσωπικά εμένα δεν με ενόχλησε καθόλου που ο ταλαντούχος Duncan Jones διάλεξε την δεύτερη κατεύθυνση, δηλαδή “την ελευθερία μιας ζωής που δεν έπρεπε να υπάρχει”. Το "Source Code" έτσι κι έτσι. Αυτά παθαίνεις όταν αναλαμβάνεις μια μεγάλη παραγωγή ενός μεγάλου στούντιο.

4,5/5: Εξαιρετική

Chris Z. είπε...

Φίλε Αργύρη γι άλλη μια φορά εγώ σ’ ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια. Έχεις δίκιο σε αυτό που λες αλλά ξέρεις, ίσως το γεγονός ότι οι καλές ταινίες επ.φαντασίας σπανίζουν να λειτουργεί καλύτερα για τις λίγες που εμφανίζονται κατά καιρούς. Τις κάνει να διαφέρουν, if you know what I mean. Τώρα συγκεκριμένα για την ταινία, αυτό που ίσως με ενόχλησε στο σενάριο του Moon είναι ότι η ελευθερία που αναφέρω δεν «δικαιολογείται» με τα όποια ηθικά διλλήματα μπορεί να κρύβει πίσω της, παρά μόνο αναλώνεται σε ένα μεγάλο κινηματογραφικά χρονικό διάστημα προσπαθώντας να ξεφύγει. Ακόμα και έτσι όμως, οι όποιες αντιρρήσεις μου αποτελούν ψήγματα αντιπερισπασμού μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας του Jones.

Όσο για το Source Code, πιστεύω ότι οποιοδήποτε επεισόδιο του Fringe είναι περισσότερο απολαυστικό από αυτή την ταινια.

Την καλησπέρα μου…

argiris-cinefil είπε...

I know what you mean and I agree.

Κι αυτό που λες εσύ θα ήταν ακόμα καλύτερο. Αλλά δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα δικά μας, έτσι δεν είναι;

Καλησπέρα και από την μεριά μου...