Respire (2014)

Είναι αλήθεια, όταν ερωτεύεσαι μπορείς και αναπνέεις καλύτερα από πριν. Δεν χρειάζεται κανένας φιλόσοφος για να το σου το εξηγήσει με τις ρήσεις του, αρκεί να βρεις τον κατάλληλο άνθρωπο και την κατάλληλη στιγμή να συγχρονίσετε τις ανάσες σας. Να φτάσετε στο σημείο που θα κοιτάζεστε στα μάτια, θα ανασαίνετε παρέα, και το μόνο που θα έχει σημασία είναι να βρίσκεστε ο ένας δίπλα στον άλλο, ενώ ο χρόνος θα έχει σταματήσει να κυλάει. Δεν παίρνει πάνω από λίγα λεπτά για να παρουσιάσει η Laurent αυτόν το συγχρονισμό, για να παρουσιάσει τον έρωτα που υπάρχει ως συναίσθημα ανάμεσα σε δύο νεαρά κορίτσια, με την πράξη ωστόσο να παραμένει ανολοκλήρωτη. Ίσως γιατί η Laurent δεν ενδιαφέρεται να μιλήσει για την ομορφιά που αναδύεται μέσα από μια υγιή και πλήρη σχέση, αλλά για την εφηβική αναζήτηση της ταυτότητας, την εξερεύνηση των συναισθημάτων και το πάθος. Ένα πάθος που γεννιέται, αναπτύσσεται και θεριεύει, εκχέοντας δηλητήριο και προκαλώντας συνέπειες που είναι ανεξέλεγκτες και αγγίζουν τις περισσότερες φορές το δράμα.

Η ταινία ξεκινάει όταν η δεκαεφτάχρονη Sarah γνωρίζει την καινούρια της συμμαθήτρια, Charlie, και ανάμεσά τους δημιουργείται μια αναπάντεχη φίλια. Η πρώτη είναι ένα καθημερινό κορίτσι χαμηλών τόνων και χωρισμένων γωνιών που αναζητά από κάπου να πιαστεί και η δεύτερη μια ανεπτυγμένη γυναίκα με τους γονείς απόντες με το μυαλό και το κορμί να βρίσκονται καθημερινά σε μια ελαφρά ερωτική διάθεση. Δύο διαφορετικές προσωπικότητες που έρχονται κοντά και μοιάζουν να μοιράζονται μια συναισθηματική ειλικρίνεια, γρήγορα, όμως συνειδητοποιούν ότι η φιλία (και ο ανεκδήλωτος έρωτάς τους) προδίδεται και μετατρέπεται σε εχθρική εμμονή. Είναι υπέροχος ο τρόπος που η Laurent χρησιμοποιεί τα σώματα, τις κινήσεις και τον περιβάλλοντα χώρο για να εκφράσει όσα δεν εκφράζονται με λόγια. Όσα ποτέ δεν εξομολογούνται, αφήνονται όμως να εννοηθούν, γεμίζοντας τα κάδρα με ανομολόγητα συναισθήματα και ένα πάθος που γίνεται βλαβερό καθώς αγγίζει την υπερβολή. Όμως, αλήθεια, δεν γνωρίζω κανένα πάθος που να μη φτάνει σε αυτό το σημείο. Χρειάζεται τόλμη για να αφεθείς, θα σου πει η σκηνοθέτις, αλλά και δύναμη για να μπορέσεις να ελέγξεις όσα κρύβονται μέσα σου, για να μπορέσεις να καταλάβεις τη διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους που νοιάζονται και εκείνους που εκμεταλλεύονται την πιο ευάλωτη στιγμή σου.

Πρόκειται φυσικά για σινεμά που δεν διστάζει να γίνει ενοχλητικό. Είναι το σινεμά του υπαινιγμού και του συναισθηματικού υπονοούμενου, που εξερευνά τα όρια μεταξύ ειλικρινούς φιλίας και ανόητου ανταγωνισμού και αναπόδραστα οδηγεί τους πρωταγωνιστές στον παραλογισμό. Η Laurent, που εδώ αποκαλύπτει το σκηνοθετικό της προφίλ, χειρίζεται το θέμα της γυναικείας εφηβείας με ευαισθησία και σοβαρότητα, χωρίς να προσπαθεί να εντυπωσιάσει με υπερβολές και σεξουαλικές εκρήξεις. Αντίθετα, χρησιμοποιεί τη σχέση των δύο κοριτσιών προσπαθώντας να καταγράψει την απογοήτευση και τις συνέπειές της στην ψυχολογία και την καθημερινότητα που αλλάζει δραματικά. Η καταγραφή γίνεται μέσα από μια ρεαλιστική ατμόσφαιρα που οφείλει τα μέγιστα στις ερμηνείες των Joséphine Japy και Lou de Laâge, δύο κοριτσιών που θαρρείς ότι εκθέτουν ένα κομμάτι της πραγματικής τους ζωής.

Φτάνοντας στην τελευταία πράξη, σε ένα σκληρό φινάλε που σε κοιτάει κατάματα χωρίς να σε λυπάται, η Laurent θα ολοκληρώσει την ιστορία της με τον σφοδρό συναισθηματισμό της τραγωδίας στην οποία καμιά φορά βυθίζεται η ζωή. Άλλωστε το ξέρεις ότι είναι αλήθεια, όσο ορμητικά και έντονα ερωτεύεσαι, άλλο τόσο μπορείς και να πληγωθείς. Οι στιγμές που μοιράζεσαι με κάποιον κάποτε τελειώνουν, η μοναξιά σού χτυπάει και πάλι την πόρτα κι εσύ παλεύεις να σταματήσεις το καρδιοχτύπι, παλεύεις να επιστρέψεις ξανά στην αθωότητα, όπως τότε, προτού γνωρίσεις τον άνθρωπο που, χωρίς να το καταλάβεις, άλλαξε για πάντα τη ζωή σου. Η Laurent θα μιλήσει ξεκάθαρα γι’ αυτό που δεν θέλεις να ακούσεις, ότι όλες οι ιστορίες δεν έχουν πάντοτε όμορφο και ευτυχισμένο τέλος. Μπορούν όμως να πιαστούν επάνω σου και να σε σημαδέψουν για όσο μπορείς να τις θυμάσαι. Και όσο φυσικά μπορείς να τις αντέξεις.

Chris Zafeiriadis