Coraline (2009)

Φρεσκομετακομισμένο κοριτσάκι με κοραλλί όνομα, ζει σε παράλληλο σύμπαν μια παράλληλη ζωή, με καθρεπτιζόμενους χαρακτήρες όπως αυτή θα τους ήθελε σε έναν ιδανικό για αυτή κόσμο. Σε αντίθεση πάντα με την πραγματικότητα η οποία έχει το προσόν να είναι πραγματική.

Το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης Henry Selick έχει διδαχθεί από τον μέγιστο κινηματογραφικό παραμυθά της εποχής μας (Tim Burton) δεν θα πρέπει να αποτελεί κριτήριο για το αν η Coraline αξίζει μια θέση στη καρδιά σου, ούτε βέβαια και το όνομα του (άγνωστου στη χώρα μας) συγγραφέα που της έδωσε ζωή, μιας και πρόπερσι μια άλλη μεταφορά βιβλίου του μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι πολύ καλύτερο από αυτό που τελικά εξελίχθηκε. Αντίθετα, το Nightmare Before Christmas, η προηγούμενη ταινία του κ.Selick, θα έπρεπε τουλάχιστον να σε κάνει να στρέψεις το βλέμμα σου προς τη μικρή ατίθαση (animated) πρωταγωνίστρια.

Η Coraline είναι όπως όλα τα μικρά παιδιά, θέλει να παίξει, να γελάσει, να ανεμελιάσει, να γκρινιάξει. Οι συνθήκες όμως είναι τέτοιες που δεν την αφήνουν να “εκφραστεί” όπως πρέπει με αποτέλεσμα να κλείνεται στη βουβή μοναξιά της. Μια κρυφή πόρτα που ανακαλύπτει τυχαία μεταμορφώνεται σε δίαυλο επικοινωνίας με έναν παράλληλο κόσμο, ο οποίος λειτουργεί καθαρτικά για την μικρή, όπως θα λειτουργούσε και για όλους εμάς που, έχοντας σαν άτυπη δικαιολογία το νεαρό της ηλικίας μας, φανταζόμασταν τον κόσμο διαφορετικό, μέσα από τα μικρά, αθώα (και ανέμπειρα) μάτια μας. Η διαφορετικότητα αυτή βέβαια ήταν πάντα προς όφελος δικό μας, μιας και οι παράμετροι που μας αφορούσαν ήταν περιορισμένοι και η κατανόηση αυτών ελάχιστη. Για αυτό το λόγο και η αστείρευτη παιδική φαντασία (παρα)πλανάται σχετικά εύκολα...


Ωστόσο, τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας καταρρέουν εντυπωσιακά, με αποτέλεσμα η Coraline να κάνει τις επιλογές της, απαξιώνοντας κάθε τι αληθινό, επιλέγοντας να απολαυσει μια δεύτερη ζωή. “I didn’t know I had an other mother” μαρτυράει η Coraline, “Everybody has one” ανταποκρίνεται περήφανα η other mother της, θυμίζοντας σε όλους εμάς ένα καλά κρυμμένο κομμάτι του εαυτό μας, σχεδόν ξεχασμένο στο χρόνο. Τα πράγματα πολλές φορές όμως δεν είναι έτσι όπως φαίνονται και όπως όλοι ξέρουμε (και έπρεπε να μεγαλώσουμε για να το μάθουμε) τίποτα σε αυτή τη ζωή δε χαρίζεται απλόχερα, τα πάντα έχουν ένα – τουλάχιστο - μοναδικό και ολοδικό τους τίμημα.

Τα μάτια, λένε, είναι ο καθρέπτης της ψυχής (μας). Στον παράλληλο κόσμο, τα μάτια έχουν αντικατασταθεί από κουμπιά, αποδεικνύοντας το άψυχο των φερόμενων τους. Σε έναν mist-ήριο κόσμο, γεμάτο εντυπωσιακά χρώματα & αρώματα, όχι τόσο αλλόκοτο όσο θα ήθελε ο σκηνοθέτης, ούτε τόσο μπουντρούμιασμένο όσο περίμενες εσύ (αν και σε στιγμές φλερτάρει έντονα με το μισοσκόταδο), η μικρή Coraline καλείται να πληρώσει ένα τίμημα μεγαλύτερο από αυτό που περίμενε, επαναπροσδιορίζοντας έτσι την ταπεινή ύπαρξή της και μαζί και αυτή του θεατή, που με αγωνία(?) παρακολουθεί την εξέλιξη (η οποία με τη σειρά της μοιάζει λίγο ελλιπής, ειδικά όσο πλησιάζει προς τη κορύφωση(?)).

Και αν τυχαίνει να είσαι και φίλος της λογοτεχνίας και ιδιαίτερα του φανταστικού (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είσαι και βιβλιοφάγος), τότε ίσως να έχεις πέσει πάνω στο βιβλίο του Clive Barker που κυκλοφόρησε κοντά μια δεκαετία πριν το Coraline του Neil Gaiman (και που τον τίτλο δεν θα αναφέρω εδώ για ευνόητους ή μη λόγους) και ίσως τότε να νοιώσεις μια μικρή αδικία που εκείνο δεν πρόλαβε να γίνει πρώτο κινηματογραφική διασκευή. Αν δε, λάβεις υπόψη σου και την τρίτη διάσταση η οποία ξέχασε να έρθει στην Ελλάδα, τότε ίσως τοποθετήσεις την Coraline λίγο πιο κάτω από την κορυφή (την οποία σκόπευε ο δημιουργός).

Αν από την άλλη, δεν είχες ποτέ καμία σχέση με την ανάγνωση βιβλίων, ούτε ποτέ σε ενδιέφεραν το πολύπλοκα φινάλε και οι επιδέξιες ανατροπές, τότε το πιο πιθανό είναι να λατρέψεις τη ταινία ως έχει, ένα παιδικό (όχι όμως παιδαριώδες) παραμύθι, το οποίο σε στιγμές ενηλικιώνεται προσπαθώντας να μοιάσει σε κάτι ωριμότερο, καταλήγοντας τελικά στο ίδιο ακριβώς σημείο από το οποίο ξεκίνησε, μη μπορώντας να απαρνηθεί την καρτουνίστικη φύση του. Όλα αυτά (νιώθοντας) ως ενήλικας πάντα, διότι ως οτιδήποτε άλλο, το πιο πιθανό είναι να πιαστείς στον ιστό της, χαζεύοντας παράλληλα με ένα μικρό χαμόγελο στα χείλη.

Chris Zafeiriadis