Πέμπτη 2 Ιουλίου 2009

Se, jie - Lust, Caution (2007)

Μια γυναίκα... Ερωτεύεται... Δυστυχώς...

Μέσα από αδηφάγες ερωτικές σκηνές, κατασκοπευτικές ίντριγκες, αντιστασιακές ραδιουργίες και επίφθονες διεγερτικές θυσίες, ο Ang Lee, αποδεικνύει περίτρανα ότι there‘s no place like home, παρουσιάζοντας ένα κομψοτέχνημά, βασισμένο στην μεγαλύτερη αδυναμία της ανθρώπινης φύσης και ταυτόχρονα στην ουσία ύπαρξης αυτής.

Στην υπό Ιαπωνική κατοχή Shangai, έναν τόπο το ίδιο ταλαιπωρημένο με τόσους άλλους, μια ομάδα αντιστασιακών (φοιτητών) στήνουν ένα πολύ καλά μελετημένο σχέδιο για την αποπλάνηση και την εν-τέλεια δολοφονία ενός κινέζου στρατιωτικού ο οποίος βρίσκεται σε συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις. Διεκπεραιώτρια του εγχειρήματος, μια νεαρή και άσπιλη φοιτήτρια, η οποία θα γίνει το δέλεαρ, δίνοντας και την ψυχή της ολόκληρη για να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο που ανέλαβε.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι αντιστασιακοί (εδώ) αποτελούν μια μικρή ερασιτεχνική θεατρική ομάδα. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι την τέχνη του δράματος και της υποκριτικής. Το θέαμα παίζει τον πρώτο ρόλο. Είναι όμως καλλιτέχνες και ονειροπόλοι. «Tα δάκρυα του κοινού δεν συγκρίνονται με την εξόντωση ενός προδότη» υποστηρίζει ο υποκινητής με αποτέλεσμα η μικρή αυτή ομάδα να ενδίδει σε κάτι πιο “πατριωτικό”. Μια θυμωμένη ομάδα σπουδαστών που θέλουν να πάρουν τη μοίρα της χώρας τους στα χέρια τους. Και στήνουν αυτό που θα αποδειχθεί αργότερα, η παράσταση της ζωής τους.

Σε μια πεινασμένη Shangai όπου η καχυποψία είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα, οι άνθρωποι είτε δολοφονούνται στους δρόμους, είτε πεθαίνουν από αρρώστιες. Λίγο πριν την πολυπόθητη επανάσταση (όπου όλα όμως είναι λίγο πολύ επαναστατικά), διενεργείται ένα ύπουλο και σοφά μελετημένο έγκλημα. Το ταμπλό είναι στημένο και το παιχνίδι της σαγήνης ξεκινά. Ένα παιχνίδι με τον έρωτα, την προδοσία, την αφοσίωση, τον Πόθο.

Αυτή, μια νεαρή κοπέλα, αγνή από όπου και αν την πιάσεις, που με τα δακρυσμένα μάτια της μπροστά στην Ingrid Bergman του Intermezzo μαρτυράει την ανάγκη να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Να βιώσει συναισθήματα πρωτόγνωρα, να νιώσει ποθητή, να μεταμορφωθεί. Αυτός, ένας βίαιος, αυταρχικός, σχεδόν μηδενιστής, που του αρέσει να επιδεικνύει την δύναμή του. Μέσα από την απολυταρχία του, ζει απομονωμένος στο «βασίλειό» του, μακριά από τον κόσμο, μακριά από οποιαδήποτε ψυχική εμπειρία.

Η πλανεύτρα φοράει το μπλε φόρεμα και είναι έτοιμη για το πανάρχαιο παιχνίδι της εξαπάτησης. Ερωτεύεται όμως και νιώθει ζωντανή. Μέσα στο σκοτάδι όλα είναι ζωντανά. Και με έναν περίεργο τρόπο, αληθινά. Ο πόθος προκαλείται από μια ιδρωμένη ανάσα και τρυπώνει μέσα στην καρδιά σαν φίδι. Βαθιά, μέχρι μέσα. Και στη συνέχεια φουντώνει και πλημμυρίζει το σύμπαν. Το αντικείμενο “ξεγυμνώνεται” πρόθυμα και μετατρέπεται σε αφελή και τρωτό στόχο. Νιώθει όμως και αυτός ζωντανός. Αναπνέει. Ο πόθος εκρήγνυται, υπονομεύοντας έτσι οποιονδήποτε αρχικό σκοπό. Κραταιός και ειλικρινής. Τα συναισθήματα έντονα. Και είναι εκεί. Τα αποτελέσματα ολέθρια. Είναι και αυτά εκεί.

Δεξιοτεχνικά και μεθοδικά, ο Ang Lee στήνει τη δική του επική παρτίδα κινέζικου mahjongg όπου κάθε κίνηση είναι σοφά μελετημένη και καταφέρνει να βγει απόλυτος θριαμβευτής. Για τις αδυναμίες της ταινίας δεν είμαι εγώ αρμόδιος να μιλήσω. Μπορώ να τις απαριθμήσω αλλά δεν τις βλέπω. Ούτε για πολιτικές καταγραφές ή ιστορικές επαληθεύσεις. Αλλού είναι η ουσία. Και προτιμώ να έχω το βλέμμα μου στραμμένο εκεί. Σε μια ιστορία η οποία σε ρουφάει μέσα της σαν μαύρη τρύπα και δεν σ’ αφήνει μέχρι να φτάσει στη ζητούμενη κορύφωση της. Στο καθοριστικό φινάλε της. Στην αυτογνωσία.

Οι άνθρωποι μπορεί να έρχονται και να παρέρχονται, να αλλάζουν και να παρά-ακμάζουν. Τα συναισθήματα όμως μένουν. Ανέπαφα στο πέρασμα του χρόνου. Μέσα από δεινά και κακουχίες, χαρές και προσδοκίες, ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να ονειρεύεται, να ποθεί, να πονάει και να αγαπάει. Και είναι η αληθινή αγάπη του ενός που δίνει Ζωή στον άλλο. Χωρίς να υπολογίζει τι θα της κοστίσει. Την χαρίζει απλόχερα και δεν αποζητά τίποτε. Αυτό είναι που μας ορίζει και μας κάνει ξεχωριστούς.

Μια γυναίκα... Ερωτεύεται... Ευτυχώς...

Chris Zafeiriadis

8 σχόλια:

Χριστίνα Ανέφελη είπε...

Την ταινία θυμάμαι ότι την είχα δει όταν πρωτοβγήκε, κάπου στις αρχές του δεύτερου έτους μου στη σχολή, και μου είχε αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις. Για την ακρίβεια, την θεωρώ από τις καλύτερες που έχω δει τα τελευταία 2-3 χρόνια.

Το κείμενό σου όμως το απόλαυσα! Και μετά μου λες ότι δεν γράφεις ωραία... ;-)

Michael Corleone είπε...

Ματιά σε βάθος, όχι κριτκή.
Κάτω από την επιφάνεια,
πάθος.
Ωραία ταινία, του Ανγκ που είναι πολύ καλός στο υπόκωφο παρά στο προφανές.
Ενα πάθος καίει κατα την γνώμη μου μονομερώς και μια γυναίκα ερωτεύεται χωρίς να αποσκοπεί, ευτυχώς
Καληνύχτα.

kioy είπε...

Τρομερός ο Ανγκ στο εικαστικό κομμάτι!

Εκεί που ο έρωτας, εκεί που ο πόθος αποτελεί το μόνο ιατρικό στα ανθρώπινα ψεγάδια. Και ίσως του μεγαλύτερου που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, την πολιτική. Ο έρωτας καταστροφικός και λυτρωτής, αποδεικνύει περίτρανα την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης να αποδράσει από τον εαυτό της...

Οπως και οι προλαλήσαντες, απόλαυσα την βαθιά κριτική ματιά σου...

Ανώνυμος είπε...

Πολύ καλή ταινία και ωραίο το κείμενο σου. Επέτρεψε μου όμως να συμπληρώσω το κερασάκι που λέγεται Tony Leung. Φοβερός

Chris Z. είπε...

Αν ο έρωτας, καταστροφικός και λυτρωτής, αποδεικνύει περίτρανα την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης να αποδράσει από τον εαυτό της, τότε πραγματικά, ας είμαστε τυχεροί που υπήρξαμε, έστω για λίγο, εγκλωβισμένοι. Δυστυχώς κάποιοι απεγκλωβίστηκαν νωρίς...

Ευχαριστώ για τα όμορφα σχόλια, τα απολαμβάνω περισσότερο από ότι εσείς το κείμενο…

Χαιρετώ και καλησπερίζω όσους διαβάζουν…

Χριστίνα Ανέφελη είπε...

Χαχαχαχα! Καλά, αφιερώνεις! Η πρώτη παράγραφος της απάντησής σου θα μπορούσε άνετα να αποτελέσει ένα αυτούσιο ποστ :-)

Popi είπε...

Ναι, ναι έχεις την ικανότητα να βουτάς βαθυά σε μια ταινία με σκοπό να βρεις το κουτάκι με τον πολύτιμο θησαυρό της! Η μεγαλύτερη όμως ικανότητά σου είναι οτι μπορείς και προσφέρεις αυτόν τον θησαυρό..:)

Δεν έχω να πω και πολλά για αυτήν την ταινία μιας και ανήκει στην(την δική μου) κατηγορία εκείνη όπου ναι μεν μου άρεσε αλλά δύσκολα θα την ξανάβλεπα. Ίσως γιατί το θέμα δεν με άγγιξε τόσο, το πρώτο μισάωρο ήταν λίγο αργό(?),άργησε λίγο να έρθει ο πόθος (όταν ήρθε όμως μας αποζημίωσε!). Θαύμασα την ικανότητα των ηθοποιών να μεταδόσουν το πάθος στις αρκετά έντονες ερωτικές σκηνές. Συμφωνώ και επικροτώ για όλα όσα έγραψες για τον έρωτα έτσι όπως παρουσιάζεται στην ταινία και η αλήθεια είναι πως πιο πολύ απόλαυσα τις σκέψεις σου παρά την ταινία!
Το μόνο που θα ήθελα να σημειώσω είναι ένας ενδοιασμός που έχω και θα ήθελα και την γνώμη σου γι αυτό, οτι η όμορφη πρωταγωνίστρια, μια αρκετά δυναμική γυναίκα που δέχεται να ρισκάρει, ίσως τελικά να ερωτεύεται τον δυναμισμό του "επιβήτορα" άντρα ο οποίος υπερισχύει παρά τον ίδιο. Εννοώ πως καμιά φορά, ο έρωτας έρχεται για κάτι που δεν έχουμε ή θα θέλαμε να έχουμε και δεν τα καταφέρνουμε. Αυτήν την εντύπωση μου άφησε η ταινία...
Αναμένω νέο "αίμα" από εσένα..keep walking..;)

Chris Z. είπε...

Ανέφελη, credits στον kioy και το επίσης ουσιαστικό του σχόλιο.. ;)

Popi, μη διαχωρίζεις την ταινία σε μισάωρα και τέταρτα, κοίταξε/αντιμετώπισέ την σαν ενιαίο σύνολο. Αν δεν ήταν αργή, όπως λες, στην αρχή της, δεν θα ήταν τόσο έντονα ουσιαστική στη συνέχεια. Άλλωστε, όλα για κάποιο λόγο δεν λένε ότι γίνονται? ;)

Όσο για αυτό που με ρωτάς, η όμορφη πρωταγωνίστρια δέχεται να ρισκάρει όχι γιατί πιστεύει τόσο στον πατριωτισμό της πράξης της, αλλά γιατί είναι κάτι που θα της δώσει αξία σαν άνθρωπο, θα γεμίσει την ζωή της, μιας και η ανάγκη της για το διαφορετικό στην καθημερινότητα της είναι κάτι παραπάνω από έντονη, αναγκαία θα έλεγα. Ο δυναμισμός του "επιβήτορα" που αναφέρεις (και η αποφασιστικότητα του προσθέτω εγώ), δεν υπερισχύει πουθενά, είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του συγκεκριμένου αρσενικού. Αυτά τα χαρακτηριστικά ερωτεύεται η μικρή, όχι το κύρος του ούτε την ομορφιά του. Άλλωστε σε μια σκηνή προς το τέλος όταν την πιάνει στα σκαλάκια νομίζω και την φιλάει ο νεαρός συνεργάτης και φίλος της (και ποτέ κάτι παραπάνω), του λεει ότι έπρεπε να το είχε κάνει πολύ νωρίτερα (3 χρόνια πριν, όταν ήταν ακόμα στην αρχή του “κόλπου” και δεν είχαν καλλιεργηθεί ακόμα (τα) συναισθήματα), με ό,τι και αν καταλαβαίνεις ότι σημαίνει αυτό.
Για τον πόθο έχω να σου πω ότι «ο άνθρωπος ποθεί αυτό που βλέπει» (βρες από ποια ταινία είναι), χωρίς το «βλέπει» να σημαίνει απόλυτα αυτό που κοιτάει...
Όσο για τον έρωτα, πυροδοτείται με διάφορους αδιευκρίνιστους τρόπους και είμαι σίγουρος πως ο καθένας από εμάς τον βιώνει διαφορετικά (και με διαφορετικές επιπτώσεις), οπότε για να τον κατανοήσεις, ή έστω να πλησιάσεις στην ουσία αυτού, ίσως θα ήταν σοφότερο να κοιτάξεις μέσα σου. Πες μου όμως, έχουν γραφτεί και ειπωθεί εκατομμύρια χιλιάδες απόψεις και αναλύσεις επί του θέματος, πραγματικά πιστεύεις ότι θα σου δώσω εγώ μια ικανοποιητική απάντηση? :)